Άρθρο του Γιώργου Χριστοφορίδη * στην εφημερίδα Δημοκρατία (Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου)
«Σκάνδαλο για τη δημοκρατία» χαρακτήρισε ο Πιερ Μοσχοβισί το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Και μίλησε για «σκάνδαλο», επειδή οι βασικές λεπτομέρειες της ζωής ενός λαού «αποφασίστηκαν σε έναν οργανισμό, κεκλεισμένων των θυρών, οι εργασίες του οποίου ετοιμάζονται από τεχνοκράτες, χωρίς τον ελάχιστο έλεγχο ενός κοινοβουλίου. Χωρίς τα μέσα ενημέρωσης να γνωρίζουν πραγματικά τι λέγεται, χωρίς σταθερά κριτήρια ή μια κοινή κατευθυντήρια γραμμή».
Η δήλωση του Επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε. στον Τύπο, στο πλαίσιο των εργασιών του οικονομικού φόρουμ του Κόμο, είναι συγκλονιστική. Στην ουσία της περιγράφει όλο αυτό που ονομάζουμε «ακραίο νεοφιλελευθερισμό». Αυτό που χαρακτηρίζει –θα έλεγε κανείς- όλη τη λειτουργία της ευρωζώνης, στα διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων. Μιλάμε για αυτή την αριθμοποίηση της ζωής, όπου τα παιδιά μας γίνονται κρατούμενα στους υπολογισμούς των δαπανών, η αξιοπιστία των κρατών μετριέται με μέτρα λιτότητας και οι αποφάσεις για τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων λαμβάνονται στην τελική φάση από δύο γιάπηδες και ένα κομπιουτεράκι, με λογική να εξασφαλίσουν όσα περισσότερα γίνεται στον κωδικό του πλεονάσματος. Και αυτό συμβαίνει για λαούς ολόκληρους. Στα κρυφά και στα απόρρητα. Στην Ελλάδα συνέβη χωρίς καν τον έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου στα δύο πρώτα Μνημόνια. Χωρίς τον έλεγχο κανενός Κοινοβουλίου, για την ακρίβεια. Και αυτό από την αρχή. Από τότε, που τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ομολογούσαν ότι τους ερχόντουσαν έτοιμα τα νομοσχέδια. Και, μάλιστα, κακομεταφρασμένα από κάποιο ευρωπαϊκό γραφείο.
Η δήλωση Μοσχοβισί, λοιπόν, ακόμη και αν αποδοκιμάστηκε ευγενικά από το γραφείο του Γιούνκερ, κρύβει μέσα της μια μεγάλη και βαθιά αλήθεια: Ότι αυτός ο τρόπος λειτουργίας της ευρωζώνης πληγώνει τη δημοκρατία, που παύει να αποτελεί πια οδηγό των αποφάσεών της. Μειώνει την έννοια της λαϊκής εξουσίας, προσβάλλει την εθνική αξιοπρέπεια και καταπατά την εθνική κυριαρχία των χωρών-μελών. Διότι αυτό ακριβώς συμβαίνει, όταν ο δυνατός αποφασίζει για το μέλλον του αδύνατου (που βρέθηκε χρεωμένος). Όταν ο δυνατός αποφασίζει ακολουθώντας αποκλειστικά τη σκληρή λογική της αγοράς και κοιτώντας το στενό συμφέρον του. Παραμερίζοντας, την ίδια στιγμή, την έννοια της οικονομικό-πολιτικής αλληλεγγύης, που αποτελεί τον θεμέλιο λίθο μιας Ένωσης.
Όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται από τεχνοκράτες σε ένα γραφείο, χωρίς κανέναν έλεγχο και με απόλυτη ασυλία, τότε έχουμε να κάνουμε με πρακτικές υπηρεσιών που βιάζουν την αξία της δημοκρατίας. Και θα πρέπει να θεωρήσουμε ένα τραγικά ειρωνικό καπρίτσιο της μοίρας αυτής της ηπείρου το γεγονός ότι αυτός ο βιασμός του δημοκρατικού ιδεώδους δοκιμάστηκε στη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία και την προσέφερε στον πλανήτη, την Ελλάδα. Ένα τραγικά ειρωνικό καπρίτσιο της μοίρας, που μας δίδαξε εμάς τους Έλληνες ότι, αν θέλουν οι δανειστές, μπορούν να γίνουν πολύ σκληροί και να αδιαφορήσουν για οτιδήποτε έχει να κάνει με τη χώρα σου και την αξιοπρέπειά σου. Το μάθαμε όταν διαβάσαμε στα δύο πρώτα Μνημόνια την αμετάκλητη και άνευ όρων παραίτηση της χώρας από την ασυλία της εθνικής της κυριαρχίας της, που μας ανάγκασαν να υπογράψουμε. Το μάθαμε ακόμη και από τον τρόπο σχεδιασμού όλων των Μνημονίων, όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Γάλλος Επίτροπος. Το μόνο θετικό που πρέπει να κρατήσετε από το κείμενο που διαβάζετε; Ότι, ευτυχώς, βγαίνουμε από τα Μνημόνια. Του χρόνου, τέτοιον καιρό. Και βγαίνουμε με την κοινωνία όρθια. Ε, λοιπόν, αφού η γενιά μας έζησε αυτή τη μνημονιακή αθλιότητα, ας δεσμευθούμε απέναντι στους εαυτούς μας ότι έχουμε και το χρέος (γιατί τη δυνατότητα την έχουμε σίγουρα) να εγγυηθούμε ότι, μέχρι να μεγαλώσουν, τα παιδιά μας θα έχουν ξεχάσει τι πάει να πει «Μνημόνια».
Τα παιδιά μας να μην ξέρουν τι θα πει ΔΝΤ, όταν μεγαλώσουν. Να μη θυμούνται τίποτα σχετικό. Για να αφήσουμε αυτή τη μαύρη περίοδο οριστικά πίσω μας. Αυτό είναι το στοίχημα τώρα.
* Ο Γιώργος Χριστοφορίδης είναι ειδικός σύμβουλος του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης