Το ελληνικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται τον Αύγουστο και η Ελλάδα θα πορευτεί αυτόνομα στις αγορές με «όπλο» το μαξιλαράκι που έχει χτίσει. Όμως τα περί «καθαρής εξόδου» φαίνεται πως δεν τα συμμερίζονται όλοι.
Με αφορμή την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας ο Guardian σε εκτενές άρθρο του αναρωτιέται: «Ξέφυγε η Ελλάδα από την καταστροφή;».
Στο άρθρο ανταποκρίτριας της βρετανικής εφημερίδας στην Αθήνα, Έλενα Σμιθ σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Κανείς δεν πιστεύει ότι η χώρα μπορεί να αποπληρώσει επιτυχώς το χρέος της. Η συμφωνία, που αποκαλύφθηκε τον περασμένο μήνα, δίνει στην Αθήνα τη δυνατότητα παράτασης των πληρωμών του χρέους των 320 δισ. ευρώ κατά μια δεκαετία και παρέχει την τόσο αναγκαία “ανάσα” για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας. Όμως, θεωρείται ευρέως ως αν επαρκής για να αποφύγει η Ελλάδα νέα κρίση στο μέλλον».
Όπως διαπιστώνει στη συνέχεια ποτέ στην παγκόσμια οικονομική ιστορία μία χώρα δεν έχει λάβει τόσα χρήματα.
«Η διάσωση έχει τίμημα. Οι όροι ήταν σκληροί, μη δημοφιλείς και, κατά περιπτώσεις, τιμωρητικά επιθετικοί. Περικοπές μισθών και συντάξεων, αυξήσεις φόρων και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις -πολλές από αυτές αντιπαθείς παρότι έπρεπε να γίνουν προ πολλού- ήταν η βάση των αδιάκοπων απαιτήσεων των δανειστών. Αλλά ο δημοσιονομικός ‘ζουρλομανδύας’ έπνιξε την οικονομική ανάπτυξη. Από 120% στο ξέσπασμα της κρίσης, η αναλογία χρέους- ΑΕΠ πλέον είναι περίπου 180%, μακράν η υψηλότερη στην ΕΕ», υπογραμμίζει ο Guardian.
Δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι μπορεί να χρειαστεί μια δεκαετία, τουλάχιστον, για να ανακτήσει η χώρα το χαμένο εισόδημα και να επιστρέψει στο προ κρίσης βιωτικό επίπεδο, επισημαίνει μεταξύ άλλων το ρεπορτάζ, συμπληρώνοντας ότι το δημογραφικό πρόβλημα που επιδεινώνεται δεν βοηθά, καθώς η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων μετά τη Βουλγαρία στην ΕΕ.
«Τόσο πολλοί έχουν μάθει να είναι φτωχοί, τόσο πολλοί έχουν αποκλειστεί από την ελπίδα», λέει ο κοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Τσουκαλάς και προσθέτει ότι χωρίς λεξικό για να περιγραφεί η πρόοδος που αντιστρέφεται, η πρόοδος ως έννοια μπορεί εξίσου να μην έχει νόημα.
«Ναι, επιβιώσαμε ως μέρος της ΕΕ, αλλά ο Θεός ξέρει με τι κόστος. Εάν η Ελλάδα είχε εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό σύστημα αμφιβάλω ότι με την περιορισμένη παραγωγική της ικανότητα και την υπαρξιακή κρίση και τη βία που θα ξεσπούσε θα μπορούσε να σταθεροποίησει την κατάσταση».
Ωστόσο, η εφημερίδα διαπιστώνει: «Η σταθεροποίηση οδήγησε σε μείωση της ανεργίας στο 20%. Η ελπίδα φαίνεται επίσης να είναι σε άνοδο. Στη μέση της τουριστικής περιόδου, η Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η έρευνα έδειξε ότι η αισιοδοξία είχε αυξηθεί κατά 20%».