Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας τίθεται σε ισχύ από σήμερα Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου και φέρνει σημαντικές αλλαγές και ασυτηρότερες ποινές με στόχο τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα.
Η χώρα μας παραμένει στις πρώτες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά τους θανάτους από τροχαία.
Στον νέο ΚΟΚ εισάγονται παρεμβάσεις που εστιάζουν στην πρόληψη των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών και στην καλλιέργεια κυκλοφοριακής παιδείας.
Συγκεκριμένα, θα ενεργοποιηθούν οι ψηφιακές κάμερες στην Αττική και τα πρόστιμα θα αποστέλλονται απευθείας στους παραβάτες μέσω της πλατφόρμας gov.gr.
Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές είναι η έννοια της υποτροπής: πλέον, οι επαναλαμβανόμενες παραβάσεις δεν συμψηφίζονται, αλλά επιφέρουν σωρευτικές ποινές, αυξάνοντας τόσο τα χρηματικά πρόστιμα όσο και τις διοικητικές κυρώσεις, όπως η αφαίρεση διπλώματος ή ακόμα και ποινικές διώξεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση κινητού κατά την οδήγηση, όπου οι ποινές γίνονται πολύ αυστηρότερες.
Για παράδειγμα, η πρώτη παράβαση τιμωρείται με πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 μέρες, ενώ οι επαναλήψεις επιφέρουν πρόστιμα έως 2.000 ευρώ και μεγαλύτερη αφαίρεση άδειας, με ποινικές συνέπειες σε περίπτωση ατυχήματος.
Η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ τιμωρείται πλέον αυστηρότερα, με πρόστιμα έως 4.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για έως 10 χρόνια και ποινικές διώξεις που μπορεί να φτάσουν ακόμα και σε φυλάκιση 10 ετών, ειδικά αν προκληθεί θανατηφόρο ατύχημα.
Επιπλέον, ο νέος ΚΟΚ προβλέπει αυστηρές κυρώσεις και για τη μη χρήση ζώνης και κράνους, όπου το πρόστιμο αφορά και τον οδηγό και τον συνεπιβάτη, ενώ η δεύτερη υποτροπή μπορεί να οδηγήσει σε αφαίρεση διπλώματος για έναν χρόνο.
Τα όρια ταχύτητας αναπροσαρμόζονται, μειώνονται εντός πόλεων και αυξάνονται εκτός αστικού ιστού, ενώ για εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες προβλέπονται πρόστιμα έως 8.000 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 4 χρόνια.
Ιδιαίτερα αυστηρές ποινές επιβάλλονται και για παράνομη στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ, με πρόστιμα έως 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για έναν χρόνο σε περίπτωση υποτροπής.
Ακόμη ο νέος ΚΟΚ ενισχύει την απρόσκοπτη λειτουργία των δημόσιων μέσων μεταφοράς, αυστηροποιώντας τα πρόστιμα για παράνομες στάθμες και απαγορεύοντας την κίνηση ταξί σε λεωφορειολωρίδες, εκτός συγκεκριμένων περιπτώσεων.
Τέλος η τεχνολογία και η ψηφιοποίηση αποτελούν βασικά εργαλεία στην προσπάθεια πρόληψης και βελτίωσης της οδικής ασφάλειας, ενώ το στοίχημα παραμένει η κοινωνική αποδοχή και η αλλαγή της οδηγικής κουλτούρας. Όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι, ο νέος ΚΟΚ δεν τιμωρεί, αλλά προλαμβάνει, δίνοντας προτεραιότητα στη ζωή και τον σεβασμό στο δρόμο.
Ο νέος ΚΟΚ επανακαθορίζει τις κυρώσεις για τις παραβάσεις του.
Τι αλλάζει με τον νέο ΚΟΚ
Χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς πρόκληση συμβάντος
Τι ίσχυε: Αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες και πινακίδων για 60 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Χρήση κινητού με πρόκληση συμβάντος
Τι ίσχυε: Αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες και πινακίδων για 60 ημέρες – Καμία ποινική κύρωση για πρόκληση τροχαίου από την χρήση κινητού.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Ποινικοποίηση: Και στις 3 περιπτώσεις υπάρχει εφαρμογή του άρθρου 290Α Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση που περιλαμβάνουν ποινές κάθειρξης.
Άρση απορρήτου: Για τη συγκεκριμένη αξιόποινη πράξη, η έρευνα μπορεί να συμπεριλάβει και τη διενέργεια άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών και των δεδομένων θέσης και κίνησης αυτών, με την τήρηση των εγγυήσεων και τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος.
Μη χρήση προστατευτικού κράνους
Τι ίσχυε: Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 60 ημέρες και ο συνεπιβάτης λάμβανε πρόστιμο 50 ευρώ.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 350€, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες. Η μη χρήση προστατευτικού κράνους από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο για τον ίδιο (350 ευρώ), αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
1η : Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος.
Μη χρήση ζώνης ασφαλείας
Τι ίσχυε: Αφαίρεση άδειας και πινακίδων για 60 ημέρες, συνεπιβάτης πρόστιμο 50 ευρώ.
Τι θα ισχύει:
Οδηγός: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Συνεπιβάτης: Η μη χρήση ζώνης από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο 150 ευρώ για τον ίδιο αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (0,50 – 1,10 g/l)
Τι ίσχυε: Πρόστιμο 200–700 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 90 ημέρες και ποινική δίωξη σε σοβαρές περιπτώσεις.
Τι θα ισχύει:
Καθιερώνονται σύγχρονοι τρόποι ανίχνευσης που καλύπτουν και ουσίες. Υποχρεωτική ακινητοποίηση οχήματος και φύλαξη.
Για επήρεια αλκοόλ 0,50 – 0,80 g/l: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Για όριο 0,80 g/l – 1,10 g/l: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 90 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες και στις 2 περιπτώσεις.
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (άνω του 1,10 g/l)
Τι ίσχυε: Πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 180 ημέρες, φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση άδειας – πινακίδων για 180 ημέρες, το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται Φυλάκιση από 2 μήνες έως 5 έτη, αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος για 10 ημέρες – 6 μήνες από το δικαστήριο.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 7 έτη.
2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 10 έτη.
Υπέρβαση ορίου ταχύτητας > 50km/h
Τι ίσχυε: Πρόστιμο από 20 έως 175 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για έως 60 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες.
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Ταχύτητα >200km/h ή «κόντρες»
Τι ίσχυε: Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες και πινακίδων για 30 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 1 έτος
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 2 έτη.
2η: Πρόστιμο 8.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
Παραβίαση σηματοδότη
Τι ίσχυε: Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος
Παραβίαση STOP (χωρίς πρόκληση συμβάντος)
Τι ίσχυε: Δεν υπήρχε διάκριση για την πρόκληση ή μη ατυχήματος. Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 20 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες.
2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Παραβίαση STOP (με πρόκληση συμβάντος)
Τι ίσχυε: Δεν υπήρχε διάκριση για την πρόκληση ή μη ατυχήματος. Πρόστιμο 700 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 20 ημέρες και στέρηση πινακίδων για 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 4 έτη
2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 8 έτη
Οδήγηση χωρίς δίπλωμα
Τι ίσχυε: Φυλάκιση 1–12 μήνες, πρόστιμο 100 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος, φυλάκιση έως 2 έτη. Σε περίπτωση ατυχήματος, ισχύουν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Παρακώλυση κίνησης σιδηροδρόμων
Τι ίσχυε: Πρόστιμο από 40 έως 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας έως 60 ημέρες και πινακίδων έως 20 ημέρες.
Τι θα ισχύει: Πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες, φυλάκιση έως 5 έτη και χρηματική ποινή 2.000 ευρώ.
Υποτροπές:
1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Παρακώλυση δημόσιας συγκοινωνίας
Τι ίσχυε: Δεν υπήρχε κεντρική ρύθμιση. Υπήρχαν μόνο διάσπαρτες διατάξεις για υποπεριπτώσεις, με πρόστιμα από 40 έως 100 ευρώ.
Τι θα ισχύει: Κωδικοποιείται ως παράβαση η παράνομη στάση ή στάθμευση που παρεμποδίζει τη διέλευση οχημάτων δημόσιας συγκοινωνίας.
Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας για 70 ημέρες.
Κυκλοφορία ταξί στις λεωφορειολωρίδες
Τι ίσχυε:
Απαγορευόταν η κυκλοφορία ταξί (και έμφορτων) στη λεωφορειολωρίδα.
Πρόστιμο 100 ευρώ.
Καμία δυνατότητα για σύντομη στάση.
Στέρηση διπλώματος μετά από σώρευση 5 παραβάσεων στο point system.
Τι θα ισχύει:
Καταργείται η αφαίρεση διπλώματος.
Πρόστιμο 150 ευρώ όταν παραβιάζεται η λεωφορειολωρίδα
Απαγορεύεται η κυκλοφορία ταξί (και έμφορτων) στην λεωφορειολωρίδα με σκοπό την ταχύτητα και την αξιοπιστία του νέου στόλου των Λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Εξαιρέσεις:
Επιβίβαση
Αποβίβαση (όταν δεν παρεμποδίζεται λεωφορείο)
Νυχτερινές ώρες
Ταξί Μηδενικών Ρύπων
Ταξί Ειδικού Τύπου ΑΜΕΑ
Παρκάρισμα σε θέση ΑμεΑ
Τι ίσχυε:
Αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων για 60 ημέρες
Τι θα ισχύει:
Επιβάλλεται αυξημένο διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ.
Αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων για 60 ημέρες, ενώ το όχημα απομακρύνεται επί τόπου.
Υποτροπές:
1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 180 ημέρες.
2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 1 έτος.
Όρια ταχύτητας
Τι ίσχυε:
Γενικό όριο ταχύτητας 50 km/h εντός κατοικημένων περιοχών.
Ειδικά όρια ταχύτητας καθορίζονταν κατά περίπτωση με σήμανση.
Τι θα ισχύει:
Μέχρι 1 Ιανουαρίου 2026 διατηρείται το γενικό όριο 50 km/h.
Από το 2026, εφαρμόζονται νέα όρια ταχύτητας, αναλόγως τύπου οδού, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά με σήμανση