Το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι άκυρο και ανυπόστατο και δεν έχει κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο, υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας νωρίτερα σήμερα στη Βουλή, σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Μάριου Σαλμά. Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στο επίκειμενο ταξίδι του στη Λιβύη σημειώνοντας ότι η Ελλάδα τάσσεται ρητά και διαχρονικά υπέρ της σχέσης της καλής γειτονίας με τη Λιβύη, την έχει καλέσει σε διάλογο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, και ότι η επιδίωξη της επίκειμενης επίσκεψης του είναι να υπάρξει μια λύση οριοθέτησης, η οποία όμως θα στηρίζεται αμιγώς και μόνο στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, απάντησε στην κριτική του βουλευτή ότι στα δύο χρόνια από τις εκλογές του 2023, δεν έχουν γίνει αναγκαίες επαφές της ελληνικής διπλωματίας που θα απέτρεπαν ανησυχητικές εξελίξεις. «Η κυβέρνηση μέσα από συντονισμένες ενέργειες οι οποίες περνούν μέσα από διεθνείς οργανισμούς, στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, μέσα από στρατηγικές συμμαχίες με κρίσιμες χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος, και κυρίως, με την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο πεδίο, μεγαλώνει το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας» ήταν η απάντηση του υπουργού Εξωτερικών.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο
«Το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν είναι άκυρο και ανυπόστατο επειδή δεν υπεγράφη από τη Βουλή. Η Βουλή της ανατολικής Λιβύης, έπραξε το ορθό αφιστάμενη από την κύρωση, επειδή ήταν άκυρο και ανυπόστατο. Δηλαδή, ανεξαρτήτως του ότι προήλθε από την κυβέρνηση της οποίας η εντολή είχε εκπνεύσει, πρωτίστως διότι δεν έχει κανένα απολύτως έρεισμα στο διεθνές δίκαιο. Η Λιβύη και η Τουρκία δεν έχουν αντικείμενες ακτές, έτσι ώστε να μπορούν να χαράξουν θαλάσσιες ζώνες, δηλαδή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Κατά τούτο δεν υφίσταται καμία απολύτως επίδραση, όσοι και να το υπογράψουν, όσοι και να το κυρώσουν, διότι το μνημόνιο αυτό είναι αντίθετο στο διεθνές δίκαιο κατά την ουσία του» υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών.
Ο κ. Γεραπετρίτης απάντησε για τις κινήσεις της ελληνικής διπλωματίας, για το θέμα αυτό. Όπως είπε, την τελευταία διετία υπήρξε στελέχωση τόσο της πρεσβείας μας στην Τρίπολη όσο και του προξενείου μας στη Βεγγάζη, έτσι ώστε να αναπτυχθεί μια «ισόρροπη σχέση» δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή, η πολιτική κατάσταση στη Λιβύη είναι «πολύ μεγάλης αναταραχής», «δεν υπάρχει πολιτική σταθερότητα». Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη συνομιλία που είχε με τον πρόεδρο της Βουλής της ανατολικής Λιβύης, κατά την οποία εξέφρασε τη θέση της Ελλάδας σε σχέση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Την προηγούμενη εβδομάδα υπήρξαν «πολλές δράσεις», ενημέρωσε ο υπουργός Εξωτερικών και αναφέρθηκε στις συναντήσεις που είχε με τους αρμόδιους επιτρόπους της ΕΕ, τον επίτροπο Μετανάστευσης, την επίτροπο Μεσογείου, το Γραφείο της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνοντας ότι περιελήφθη ειδική αναφορά στη Λιβύη, σε σχέση «με το άκυρο και ανυπόστατο του τουρκολιβυκού μνημονίου» στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Άρα αυτή τη στιγμή η ΕΕ είναι πίσω από την Ελλάδα σε ό,τι αφορά το ζήτημα», είπε ο Γιώργος Γεραπετρίτης και υπογράμμισε και τις στρατηγικές σχέσεις που έχει «εδραιώσει» η ελληνική διπλωματία με την Αίγυπτο.
Επίσκεψη Γεραπετρίτη στη Λιβύη
Όπως επίσης ενημέρωσε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, το αμέσως επόμενο διάστημα θα επισκεφθεί τη Λιβύη, «ώστε να διαχειριστούμε τα ζητήματα που ανακύπτουν σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες». Στο κλίμα αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι η Ελλάδα τάσσεται ρητά και διαχρονικά υπέρ της σχέσης της καλής γειτονίας με τη Λιβύη, «με την οποία μας συνδέουν, ούτως ή άλλως, ιστορικοί δεσμοί και για το λόγο αυτό, έχουμε καλέσει τη Λιβύη να ξεκινήσουμε τη συζήτηση, σε σχέση με την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών», διότι η Ελλάδα είναι γειτονική χώρα με τη Λιβύη και «η επιδίωξή μας θα είναι να υπάρξει μια λύση οριοθέτησης, η οποία όμως θα στηρίζεται αμιγώς και μόνο στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας».
Προηγουμένως, ο ανεξάρτητος βουλευτής Μάριος Σαλμάς είχε σχολιάσει ότι «μετά και την πρόσφατη δήλωση του αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη πιάστηκε απροετοίμαστη το 2019, στην υπογραφή τουρκολιβυκού μνημονίου», δημιουργήθηκε μείζον θέμα στην κοινωνία, ότι η κυβέρνηση απέτυχε να προνοήσει και να αποτρέψει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. «Εύλογα λοιπόν έρχομαι να σας ρωτήσω τι έχετε κάνει στη θητεία σας ώστε να διορθωθεί αυτό το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να αποφευχθεί η ψήφισή του από την κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης, που ελέγχεται από τον στρατηγό Χαφτάρ», είπε ο ανεξάρτητος βουλευτής και αναφέρθηκε σε δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία επίκειται επικύρωση από τη Βουλή της ανατολικής Λιβύης του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Σχολιάζοντας την απάντηση του υπουργού Εξωτερικών, ο Μάριος Σαλμάς είπε ότι γίνεται κατανοητό ότι «στα δύο χρόνια που πέρασαν από τις εκλογές του 2023 και βρίσκεται στη θέση αυτή, ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμία συνάντηση με την ηγεσία της γείτονος χώρας, της Λιβύης, είτε της δυτικής είτε της ανατολικής. Επίσης γίνεται κατανοητό ότι και ο υπουργός Εξωτερικών, επί δύο χρόνια, δεν είχε επαφές με την ηγεσία της γείτονος χώρας», δηλαδή «στελεχώσαμε το προξενείο και αυτό είναι όλο». Ο βουλευτής κάλεσε επίσης τον κ. Γεραπετρίτη να απαντήσει τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση στην περίπτωση που το τουρκολιβυκό μνημόνιο επικυρωθεί, και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις, για την Ελλάδα.
«Εδραιώσαμε διαύλους επικοινωνίας, με τις δύο πλευρές της Λιβύης», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και σημείωσε ότι στόχος της επικείμενης επίσκεψής του είναι «να εκκινήσουν οι ουσιαστικές συζητήσεις και για τα πολιτικά ζητήματα και για τα μεταναστευτικά».
«Μου είπατε “τι πράξαμε;”. Εμείς κύριε βουλευτά, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, τα ασκούμε στο πεδίο. Δεν τα ασκούμε ούτε με ρητορεία ούτε με αοριστολογίες. Εμείς ήμασταν εκείνοι, που την τελευταία διετία προκηρύξαμε τα οικόπεδα εντός της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, στο όριο της μέσης γραμμής, μετά μάλιστα από πρόταση οικονομικών κολοσσών, όπως είναι η αμερικανική CHEVRON. Εμείς το πράξαμε αυτό. Δεν έγινε από μόνο του», είπε ο κ. Γεραπετρίτης και σημείωσε: «Εξάλλου, από μια πρώτη ανάγνωση, τη μέση γραμμή φαίνεται πως σέβεται και η ίδια η Λιβύη, η οποία στη δική της συμφωνία εκμετάλλευσης, δεν υπερέβη, δεν φαίνεται να υπερβαίνει τη μέση γραμμή, όπως την αντιλαμβανόμαστε κι εμείς. Αντιθέτως, μπορεί να υπάρχουν ζητήματα με άλλες χώρες. Άρα αυτό αποτελεί μια πρόσθετη ένδειξη ότι υπάρχει ένας αρχικός σεβασμός στα αμοιβαία κυριαρχικά δικαιώματα».
Το μεταναστευτικό απειλεί την Ευρώπη
Ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε επίσης ότι η κυβέρνηση αυτή είναι που για πρώτη φορά, έφερε τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, «ένα από μακρού χρόνου υπερήμερο πρόγραμμα, το οποίο θωρακίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας διότι πλέον, ο θαλάσσιος αυτός σχεδιασμός είναι ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό ζήτημα από τη Β. Αφρική, ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι δεν είναι ένα ζήτημα που πλήττει την Ελλάδα, είναι ένα ζήτημα το οποίο απειλεί την ίδια την Ευρώπη, διότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 10 εκατομμύρια εκτοπισμένοι Σουδανοί, εκ των οποίων τα 2 εκατομμύρια βρίσκονται εκτός Σουδάν, και οι οποίοι, ανά πάσα στιγμή, θα μπορούσαν να επιχειρήσουν να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη. «Άρα, δεδομένης της πολιτικής κατάστασης στη Λιβύη, υπάρχει ένα συνολικό πρόβλημα, εξ ου και η μεγάλη αύξηση ροών που παρατηρείται και προς την Ιταλία, από τη δυτική Λιβύη».
Αισιοδοξία για αιγυπτιακή παρέμβαση για την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά
Αναφερόμενος τέλος στη Αίγυπτο, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι είναι «στρατηγική φίλη», «μας συνδέουν κοινά συμφέροντα», «μας συνδέουν επιπλέον και ιστορικοί δεσμοί οι οποίοι ανατρέχουν αιώνες». Σημείωσε επίσης ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει τη διάθεση να διαχειριστεί το ζήτημα που προέκυψε με την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του όρους Σινά, μετά την έκδοση της απόφασης από το αιγυπτιακό εφετείο. «Έχουμε τη βιώσιμη αισιοδοξία ότι στο εγγύς μέλλον θα υπάρξει παρέμβαση εκ μέρους της αιγυπτιακής κυβέρνησης προς την κατεύθυνση του σεβασμού της οικουμενικότητας και του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα του μνημείου».
Η Ελλάδα, είπε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, μέσα από συντονισμένες ενέργειες οι οποίες περνούν μέσα από διεθνείς οργανισμούς, στην ΕΕ και τον ΟΗΕ, μέσα από στρατηγικές συμμαχίες με κρίσιμες χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος, και κυρίως, με την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο πεδίο, μεγαλώνει το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας.