Από τα τέλη Ιουλίου, 92.590 μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες με απλογραφικά βιβλία υποχρεούνται σε μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ και κατ’ επέκταση πληρωμή του φόρου που προκύπτει. Το νέο καθεστώς αφορά επιχειρήσεις που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους από 1.1.2024 έως 31.3.2025.
Το νέο καθεστώς ξεκίνησε με 5.000 επιχειρήσεις που άρχισαν τη δραστηριότητά τους στις αρχές Απριλίου. Με βάση την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, αυτές οι επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν να υποβάλλουν μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ. Τώρα το μέτρο επεκτείνεται σε όσες έκαναν έναρξη εργασιών το 2024.
Η μετάβαση από τις τριμηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ στις μηνιαίες στοχεύει στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια. Κυρίως αφορά εποχικές επιχειρήσεις που ανοίγουν τον Μάιο και εξαφανίζονται τον Σεπτέμβριο, χωρίς να πληρώνουν ΦΠΑ ή φόρο εισοδήματος.
Με τη νέα διαδικασία των μηνιαίων δηλώσεων ΦΠΑ, οι επιχειρήσεις όχι μόνο υποχρεούνται να υποβάλλουν τη δήλωση κάθε μήνα, αλλά και να καταβάλλουν τον ΦΠΑ στο ελληνικό Δημόσιο. Επιπλέον, το μέτρο αντιμετωπίζει το πρόβλημα των επαγγελματιών που χρησιμοποιούσαν τον ΦΠΑ για ρευστότητα, με αποτέλεσμα όταν έφθανε η ώρα της πληρωμής να αναγκάζονταν να ρυθμίζουν την οφειλή τους.
Οι επιχειρήσεις που εντάσσονται στις μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την τριμηνιαία υποβολή μετά την πάροδο 24 μηνών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών τους. Σύμφωνα με τον διοικητή της ΑΑΔΕ, “η θέσπιση της μηνιαίας υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ συμβάλλει στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, αποτρέποντας περιπτώσεις επιχειρήσεων που έπειτα από σύντομο χρονικό διάστημα λειτουργίας διακόπτουν τις εργασίες τους χωρίς να έχουν εκπληρώσει τις φορολογικές τους υποχρεώσεις”.
Με τη νέα διαδικασία αναμένεται το “κενό” ΦΠΑ (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) να περιορισθεί αισθητά και να φθάσει σταδιακά στον μέσο όρο της Ε.Ε., δηλαδή στο 7%.
Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και τα μέτρα που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται το 2022 οδήγησαν ήδη στη μείωση των απωλειών ΦΠΑ. Η αυξημένη χρήση των καρτών την περίοδο της πανδημίας, τα ηλεκτρονικά βιβλία και η διασύνδεση των ταμειακών με τα POS περιόρισαν τις απώλειες, μειώνοντας τη φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ.
Στοιχεία και προβλέψεις για τα έσοδα ΦΠΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, το “κενό” ΦΠΑ έχει μειωθεί κατά 53% από το 2017 (από 29,1% σε 13,7%). Το 2022 τα συνολικά έσοδα που θα έπρεπε να εισπραχθούν ανέρχονταν στο ποσό των 21,58 δισ. ευρώ, εκ των οποίων εισπράχθηκαν 18,621 δισ. ευρώ.
Το κενό συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ υπολογίστηκε από την Κομισιόν σε 2,959 εκατ. ευρώ ή στο 13,7% της συνολικής φορολογικής υποχρέωσης ΦΠΑ. Στην περίπτωση που η χώρα μας “έπιανε” τον μέσο όρο της Ε.Ε., θα είχε όφελος 1,4 δισ. ευρώ.
Από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υποστηρίζουν ότι το “κενό” ΦΠΑ βρίσκεται με τα μέτρα που έχουν ληφθεί κάτω από 10%, κοντά στο 9%. Προβλέπουν ότι έως το 2026 θα προκύψουν επιπλέον έσοδα τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ τα οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν νέες ελαφρύνσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.