ΥΓΕΙΑ

Πως η νυχτερινή εργασία διαταράσσει τον μεταβολισμό

Είναι γνωστό ότι η εργασία με βάρδιες αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2 και άλλων μεταβολικών νοσημάτων.

Τώρα μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Ουάσινγκτον και του Πανεπιστήμιο του Σάρρεϊ, στη Βρετανία, βρήκε ορισμένα στοιχεία σχετικά με το γιατί συμβαίνει αυτό.

Η μελέτη αντικρούει την πεποίθηση ότι η μεταβολική διαταραχή πυροδοτείται κυρίως από τον μηχανισμό του εγκεφάλου που καθορίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης, και υποστηρίζει ότι τα ξεχωριστά βιολογικά ρολόγια στο συκώτι, το έντερο και το πάγκρεας, έχουν σημαντική συμβολή.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δείγματα αίματος από υγιείς εθελοντές που μόλις είχαν συμπληρώσει είτε ένα πρόγραμμα εξομοίωσης ημερήσιας βάρδιας εργασίας είτε μιας νυχτερινής. Στα δείγματα αίματος αναζήτησαν μεταβολίτες, προϊόντα των χημικών αντιδράσεων που εμπλέκονται στην πέψη, καθώς και άλλες μεταβολικές διαδικασίες στα όργανα του σώματος.

Από την ανάλυση προέκυψε ότι μετά από μια νυχτερινή βάρδια εργασίας, ο 24ωρος ρυθμός στους μεταβολίτες του πεπτικού συστήματος είχε αλλάξει κατά 12 ώρες, παρότι το βιολογικό ρολόι του εγκεφάλου είχε μετακινηθεί μόνον κατά 2 ώρες.

“Τα βιολογικά ρολόγια των οργάνων του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου αλλάζουν πολύ και άμεσα με ένα πρόγραμμα εργασίας σε βάρδιες ενώ το κυρίαρχο ρολόι του εγκεφάλου προσαρμόζεται καλύτερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μερικά βιολογικά σήματα στους εργαζόμενους σε βάρδιες να λένε ότι είναι μέρα ενώ άλλα να λένε ότι είναι νύχτα, προκαλώντας έτσι μεταβολική διαταραχή”, ανέφερε ο Hans Van Dongen, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας του Ύπνου του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Ουάσινγκτον.

Η μελέτη αφορούσε 14 άτομα που είχαν περάσει 7 ημέρες σε εργαστήριο ύπνου. Στην αρχή οι μισοί είχαν συμπληρώσει ένα τριήμερο πρόγραμμα προσομοίωσης εργασίας σε νυχτερινή βάρδια, ενώ οι άλλοι μισοί είχαν κάνει ένα τριήμερο πρόγραμμα προσομοίωσης ημερήσιας εργασίας. Στη συνέχεια όλοι τήρησαν ένα πρωτόκολλο ρουτίνας κατά το οποίο έμειναν ξύπνιοι για 24 ώρες καταναλώνοντας τα ίδια σνακς υπό διαρκή έκθεση στο φως και σε ίδια θερμοκρασία δωματίου.

Τα δείγματα αίματος αναλύθηκαν και εξετάστηκαν 132 μεταβολίτες που σχετίζονται με το μεταβολισμό και το πεπτικό σύστημα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, 27 μεταβολίτες ακολουθούσαν έναν 24ωρο ρυθμό τόσο κατά τη νυχτερινή όσο και κατά την ημερήσια βάρδια εργασίας. Εξ αυτών, οι 24 είχαν σημαντική 12ωρη αλλαγή στον ρυθμό τους μετά από τη νυχτερινή εργασία, κάτι που δεν παρατηρήθηκε με την ημερήσια εργασία. Αυτό δείχνει ότι με μόλις τρεις ημέρες νυχτερινής εργασίας μπορεί να διαταραχθεί ο μεταβολισμός.