ΔΙΕΘΝΗ

Δεν πλησίαζε κανένας πολίτης: Άνοιξε το υπόγειο καταφύγιο του δικτάτορα Τσαουσέσκου

Η έπαυλη του τελευταίου δικτάτορα της Ρουμανίας Νικολάε Τσαουσέσκου -και προσωπική του κατοικία- ήταν άγνωστη για τα 24 χρόνια που βρισκόταν στην εξουσία.
Εκεί ζούσε με τη σύζυγό του Ελενα, όμως κανένας πολίτης δεν είχε πλησιάσει το κτίριο. Οι φήμες για τα επίχρυσα μπάνια και την πολυτελή διακόσμηση, που εξόργιζαν τη ρουμανική κοινωνία λόγω της φτώχειας που αντιμετώπιζε, επιβεβαιώθηκαν τον περασμένο Μάρτιο (2016) που άνοιξε τις πόρτες της, ως μουσείο πια, για το κοινό.

Εκτοτε έχει δεχθεί δεκάδες χιλιάδες επισκέψεις και τώρα σειρά παίρνει ένα καταφύγιο δύο επίπεδα κάτω από το κτίσμα της έπαυλης. Οπως αναφέρει η Λουίζα Ιλι στην ανταπόκρισή της για το πρακτορείο Reuters, η βαριά χαλύβδινη πόρτα ανοίγει με έναν περίεργο, σχεδόν αποκρουστικό ήχο αφήνοντας ένα κρύο στρώμα αέρα να περάσει. Είναι η είσοδος προς το καταφύγιο του Τσαουσέσκου, «μπούνκερ» όπως ονομάζεται.

Η περίοδος της εξουσίας του έχει μείνει στις μνήμες των Ρουμάνων και των Ευρωπαίων ως ένα από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα της ψυχροπολεμικής Ευρώπης.
Στο καταφύγιο δεν υπάρχει λουτρό ή κουζίνα, επομένως, όπως εκτιμά η ξεναγός Ροξάνα Ιλιέσκου «θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μόνο σε μία μεταβατική περίοδο, όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα».
Στο εσωτερικό του βρίσκονται όλα τα θηρευτικά τρόπαια του Τσαουσέσκου και το κτίριο απέχει λίγα μέτρα από μια γκαλερί που άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό τις τελευταίες εβδομάδες και εκθέτει αντικείμενα σχετικά με τον δικτάτορα.

Το άνοιγμα της έπαυλης και του καταφυγίου στο κοινό, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, θα βοηθήσει τους Ρουμάνους να γνωρίσουν το παρελθόν τους, να αποκτήσουν μια σαφή εικόνα για την ιστορία τους, και στη συνέχεια να το ξεπεράσουν.

Η έπαυλη σαν κτίσμα έχει το σχήμα L, αποτελείται από 80 δωμάτια, όλα τους διακοσμημένα με ξεχωριστή τεχνοτροπία. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν μία κρεβατοκάμαρα σε στιλ Λουδοβίκου ΙΔ’ αλλά και μία αίθουσα κινηματογραφικών προβολών επηρεασμένη από το κίνημα Αρ Ντεκό. Σε ένα από τα δωμάτια οι επισκέπτες συναντούν μια ιδιαίτερη σκακιέρα, τα πιόνια της οποίας είναι σκαλισμένα ώστε να μοιάζουν με χωρικούς.

Το 1989, με την ανατροπή του καθεστώτος του Τσαουσέσκου, η πολυτελής του κατοικία λεηλατήθηκε, ωστόσο όπως αναφέρει η Ιλιέσκου, όσοι βρέθηκαν στο εσωτερικό της δεν έκαναν αξιοσημείωτες ζημιές στο οίκημα.

Ο δικτάτορας, που σήμερα κανονικά θα έκλεινε τα 99 χρόνια ζωής, δικάστηκε και εκτελέστηκε μαζί με τη συζύγό του τα Χριστούγεννα του 1989. Από το 1945 έως το 1989 σκοτώθηκαν, φυλακίστηκαν και εκπατρίστηκαν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια άνθρωποι.

Και μπορεί η έπαυλή του να μοιάζει με μια μαρμάρινη «κάψουλα χρόνου» από τη δεκαετία του 1980, ωστόσο η χώρα ακόμα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της από την εποχή του κομμουνιστικού καθεστώτος. Η Ρουμανία εντάχθηκε στην ΕΕ το 2007, παραμένει όμως το πιο φτωχό κράτος της Ενωσης, ενώ στο εσωτερικό της κυριαρχούν η διαφθορά και η μνημειώδης γραφειοκρατία.

Πολλοί από τους αξιωματούχους του κομμουνιστικού καθεστώτος εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημόσια ζωή. Η κυβέρνηση ακόμα και σήμερα προσπαθεί να επιστρέψει στους ιδιοκτήτες τους όλα τα ακίνητα που κατασχέθηκαν από το κομμουνιστικό καθεστώς, μία διαδικασία που σε γειτονικές χώρες έχει ήδη ολοκληρωθεί.