Η ιστορία…επαναλαμβάνεται; Η Ελλάδα εμφανίζεται ικανοποιημένη καθώς προχωρά το έργο του αγωγού East Med όχι τόσο για τα οικονομικά κέρδη που θα αποκομίσει αλλά κυρίως επειδή σε γεωστρατηγικό επίπεδο θα δημιουργήσει μια ασπίδα απέναντι στις παράλογες αξιώσεις του Ερντογάν.
Γράφει ο Κώστας Αττίας
Η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο του νέου προβλήματος που έχει δημιουργήσει στην περιοχή ο Ερντογάν με την «συμφωνία» του με την Λιβύη και την καταπάτηση της ΑΟΖ μας. Η Ελλάδα από την άλλη ποντάρει πολλά στην δημιουργία «ασπίδων» προστασίας των δικαιωμάτων της αρχικά με το γαλλικό ερευνητικό πλοίο (πιθανότατα με συνοδεία φρεγάτας) που θα έρθει στην περιοχή για έρευνες και στην συνέχεια με τον αγωγό East Med.
Στην περιοχή μας δίνουν το παρών μεγάλες χώρες και μεγάλες οικονομίες οι οποίες ανεξάρτητα από τα προβλήματα που έχουν στο εσωτερικό τους εξακολουθούν όπως διαχρονικά έκαναν να επιδιώκουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια σκακιέρα και φυσικά…κέρδη.
Στα τέλη του 1860 Άγγλοι, Γάλλοι και Ρώσοι πιέζουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να παραχωρήσει δικαιώματα στους Κρητικούς.
Ευαισθησία στα δικαιώματα του λαού της Κρήτης; Πιθανόν, σίγουρα όμως η στρατηγική θέση του νησιού δεν άφηνε αδιάφορο κανέναν. Καθώς τα λιμάνια του νησιού μπορούσαν να δώσουν μεγάλο πλεονέκτημα.
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αν και συμφώνησε δεν σεβάστηκε την παραχώρηση των δικαιωμάτων πατώντας πάνω στην αποτυχημένη επανάσταση για ένωση με την Ελλάδα.
Οι εξεγερμένοι Κρητικοί τον Μάιο του 1896 θα πολιορκήσουν την φρουρά των Οθωμανών και οι Μεγάλες Δυνάμεις θα κληθούν να ξαναπάρουν θέση. Αυτή την φορά είναι πιό οργανωμένοι.
Έξω από την Κρήτη φτάνουν πολεμικά πλοία από την Ιταλία, την Γαλλία, την Αγγλία, την Ρωσία και υπό Αυστριακή σημαία.
Στόχος των Μεγάλων Δυνάμεων όμως δεν ήταν να τελειώνουν με το Κρητικό ζήτημα και την Ένωση με την Ελλάδα αλλά να εξασφαλίσουν την διατήρηση μίας κατάστασης στην ανατολική Μεσόγειο η οποία δεν θα ανέτρεπε τις ισορροπίες της περιοχής και τα συμφέροντα τους.
Όταν η Ελλάδα αποφάσισε να στείλει στρατιωτικό σώμα στο νησί υπό τις διαταγές των Στάϊκου και Βάσσου οι Μεγάλες Δυνάμεις αξίωσαν από την Ελλάδα να μην το κάνει!
Για να βεβαιωθούν πως τα συμφέροντα τους δεν θα κινδυνεύσουν έφτασαν μάλιστα στο σημείο να μοιράσουν στα τέσσερα το νησί.Στο παιχνίδι στο μεταξύ μπήκε και η Γερμανία με ένα πλοίο της.
Οι Γερμανοί έστω και έτσι με ένα πλοίο πήραν την Σούδα, τα Χανιά τα κράτησαν οι Ιταλοί, οι Ρώσοι πήραν το Ρέθυμνο,οι Άγγλοι το Ηράκλειο, οι Γάλλοι την Σητεία και οι Αυστριάκοί την Κίσσαμο….
Ο Ελληνικός Στρατός έμεινε εκτός παιχνιδιού και η «ισορροπία» στην περιοχή δεν άλλαξε.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις έκαναν την δουλειά τους.
Άλλωστε ακόμα και μετά την πολιορκία της Κανδάνου οι Μεγάλες Δυνάμεις όχι μόνο δεν αφόπλισαν τους Τούρκους αλλά βομβάρδισαν και θέσεις των εξεγερμενων για να φτάσουν στο σημείο τελικά να προτείνουν την αυτονομία του νησιού υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ενδεικτικό του ρόλου που έπαιζε η προσπάθεια για την διατήρηση των οικονομικών συμφερόντων είναι πως οι Μεγάλες Δυνάμεις πως δεν κατάφεραν να απελευθερώσουν το νησί από τους Τούρκους βρήκαν ναυτικές δυνάμεις που έστειλαν για να αποκλείσουν την αποστολή εκστρατευτικού σώματος Κρητικών στην Θεσσαλία. Μία στάση που ήταν συνεπής με τα συμφέροντα τους.
Πότε έφτασε τελικά ο Γεώργιος για να διασφαλίσει την εφαρμογή της αυτονομίας του νησιού υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία;
Μα λίγο μετά την ανάληψη από την μεριά της αυτόνομης Κρήτης ενός δανείου μαμούθ 4.000.000 φράγκων (θα ακολουθήσει και άλλο ένα όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να διορίζει τον Διοικητή του νησιού, τότε το δάνειο έφτασε τα 10.000.000).
Το μόνο που άλλαξε τελικά ήταν μάλλον πως τα δεσμά του νησιού έγιναν από στρατιωτικά, οικονομικά. Η ανεξαρτησία ήταν κέρδος όμως πόσο πραγματική ήταν;
Το μάθημα είναι απλό, ας ελπίσουμε πως αυτή την φορά δεν θα είναι εξίσου ακριβό. Για να θυμηθούμε το πως ξεκινήσαμε ας ρωτήσουμε η ιστορία…επαναλαμβάνεται;
Η Ελλάδα εμφανίζεται ικανοποιημένη καθώς προχωρά το έργο του αγωγού East Med όχι τόσο για τα οικονομικά κέρδη που θα αποκομίσει αλλά κυρίως επειδή σε γεωστρατηγικό επίπεδο θα δημιουργήσει μια ασπίδα απέναντι στις παράλογες αξιώσεις του Ερντογάν.
Αξιώσεις οι οποίες της στερούν κέρδη που θα μπορούσε να διεκδικήσει και τα οποία προφανώς θα καρπωθούν οι υπόλοιποι «παίκτες» στον αγωγό.
Και στο ερώτημα ποιο είναι το κέρδος, γιατί τον χρειάζεται η Ευρώπη, τον αγωγό East Med; Μπορεί κανείς να απαντήσει αυτό που αναφέρθηκε σε Εκδήλωση του Γερμανικού Ιδρύματος Ερευνών Konrad-Adenauer-Stiftung τον Ιούλιο του 2019.
Δηλαδή πως αν και τα επόμενα χρόνια η κατανάλωση φυσικού αερίου αναμένεται να μείνει σταθερή στην Ευρώπη, η παραγωγή φυσικού αερίου αναμένεται να πέφτει κατά 3,5% κατ’ έτος.
Ο αγωγός λοιπόν εξασφαλίζει στην Ευρώπη πως δεν θα υποστεί μία ενεργειακή κατάρρευση.