Στην πατρίδα μας τις επόμενες εβδομάδες, όσο η θερμοκρασία θα ανεβαίνει, τόσο θα απομακρυνόμαστε από τη ζώνη που ευνοεί την εξάπλωση του κορωνοϊού «. Είναι η πρώτη αχτίδα φωτός, δια στόματος του καθηγητή Πνευμονολογίας και Διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωνσταντίνου Γουργουλιάνη. Εξηγεί στο Usay.gr τα συμπεράσματα της πρόσφατης έρευνας που διεξήγαγαν κορυφαία ιδρύματα της χώρας μας, ενώ θεωρεί ότι αρκετά θύματα «χρεώθηκαν» στον κορωνοϊό, αφού όπως επισημαίνει » αρκετοί από τους υπερήλικες ασθενείς με πολλαπλά προβλήματα υγείας πιθανότατα θα έχαναν τη ζωή τους από τη νόσο τους ή από άλλο μικροβιακό αίτιο».
Στο Usay.grαποκαλύπτει ότι εξετάζονται νέα δεδομένα σε ότι αφορά τη συσχέτιση της πανδημίας και με τη ρύπανση , ενώ η κύρια ερευνήτρια της μελέτης Dr. Ουρανία Κώτσιου, εξηγεί για πρώτη φορά μέσα από τα γραφήματα και το διαδραστικό πίνακα, την επίδραση και την πορεία του κορωνοιού στις θερμότερες και ψυχρότερες χώρες.
«Το φθινόπωρο θα ξέρουμε περισσότερα για αυτή τη λοίμωξη, θα έχουμε καινούργια φάρμακα, και μπορεί εμβόλιο. Ελπίζω ότι τελικά δεν θα χρειασθεί
τίποτε από όλα αυτά γιατί ο κορωνοϊός θα μας έχει εγκαταλείψει όπως έγινε με τον SARS και τον MERS…» υποστηρίζει ο Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, απαντώντας σε καίριες ερωτήσεις του Usay.gr, πάνω σε θέματα που απασχολούν τους πολίτες.
Ο κορωνοϊός έχει εισβάλλει στη ζωή μας βίαια θα έλεγα από τις 26 Φεβρουαρίου, και συνεχίζει την πορεία του…. Αχτίδα φωτός φαίνεται να είναι η έρευνα που κάνετε στην Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου είστε επικεφαλής, και που συνδέει την εξάπλωση της νόσου με τη θερμοκρασία. Εξηγήστε μας τι ακριβώς έχετε εντοπίσει, που έχετε επικεντρωθεί, και ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα για τη χώρα μας που ανεβαίνει σιγά- σιγά σε θερμοκρασίες…
Πρόσφατα, η Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με κύρια ερευνήτρια την Ουρανία Κώτσιου, σε συνεργασία με το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Δρ. Βάιος Κώτσιος) και το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών (κ. Ιωάννης Λαμπρόπουλος), διερεύνησαν την επίδραση της θερμοκρασίας στην επίπτωση του COVID-19 παγκοσμίως. Οι ερευνητές εντόπισαν μια σαφή επίδραση της θερμοκρασίας στο ρυθμό εξάπλωσης της νόσου, καθώς οι χώρες με χαμηλότερες θερμοκρασίες και ιδιαίτερα με μέσες τιμές μεταξύ 0οC και 18oC, εμφανίζουν ταχύτερα μεγαλύτερο αριθμό νέων κρουσμάτων ανά ημέρα και μεγαλύτερο συνολικό αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων COVID-19, σε σύγκριση με τις χώρες με υψηλότερη μέση θερμοκρασία.
Μια απλή παρατήρηση της εξάπλωσης της πανδημίας μετά τα πρώτα κρούσματα στην Κίνα, δείχνει κάποια κρούσματα στις κοντινές χώρες όπως Αυστραλία, Ταυλάνδη, Κορέα τις πρώτες βδομάδες του Ιανουαρίου όταν η θερμοκρασία λόγω του θέρους ήταν αυξημένη και δεν παρουσίασαν καμία αυξητική τάση. Άρχισαν όμως να αυξάνονται τις τελευταίες ημέρες, ταυτόχρονα με την ολοκλήρωση του καλοκαιριού για αυτές τις χώρες. Επίσης οι χώρες της Ευρώπης που πλήττονται όπως η Βόρεια Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελβετία , η Ισπανία αλλά και η Τουρκία και το Ιράν βρίσκονται στο Βόρειο ημισφαίριο. Είχαν τους μήνες Φεβρουάριο- Μάρτιο μέσες θερμοκρασίες από 0 έως 18 βαθμούς Κελσίου. Στην πατρίδα μας τις επόμενες εβδομάδες, όσο η η θερμοκρασία θα ανεβαίνει, τόσο θα απομακρυνόμαστε από τη ζώνη που ευνοεί την εξάπλωση.
Μπορεί αυτό να σημαίνει ότι έρχεται και η Άνοιξη στις ζωές μας;
Ελπίζουμε επομένως ότι ο καλός μας ανοιξιάτικος καιρός που έρχεται θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της πανδημίας στην Ελλάδα. Σε λίγες εβδομάδες θα μπορούμε να αθλούμαστε κρατώντας αποστάσεις μεταξύ μας στον ήλιο, και να συνεχίσουμε τη ζωή μας. Μέχρι τότε μένουμε όλοι κοινωνικά απομονωμένοι στα σπίτια μας.
Με βάση την έρευνα σας, σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε και ποια είναι τα μηνύματα που παίρνετε από τα νοσοκομεία όλης της χώρας; Η πολύχρονη εμπειρία σας, και η λεπτομερής μελέτη και γνωστικότητα σε θέματα ιώσεων και πανδημιών, τι μας λένε;
Η πανδημία της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) συνιστά ένα παγκόσμιο ζήτημα και μια κατάσταση διεθνούς συναγερμού. Πρόκειται για την τρίτη τεκμηριωμένη ζωονόσο από την οικογένεια των κορωνοϊών που έχει μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσα σε δύο μόνο δεκαετίες. Παλαιότερα, ένας κορωνοϊός ήταν υπεύθυνος για την εμφάνιση κρουσμάτων σοβαρού οξέως αναπνευστικού συνδρόμου (διεθνώς γνωστό ως SARS), το 2002 στη Κίνα, ενώ ένα άλλο είδος κορωνοϊού προκάλεσε το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής το 2012 (MERS). Εκτός από την υψηλή γενετική ομοιότητα που ανιχνεύθηκε μεταξύ του νέου κορωνοϊού και του κορωνοϊού που προκάλεσε το σύνδρομο SARS, παρατηρήθηκε πως αμφότερες οι επιδημίες ξεκίνησαν κατά τη χειμερινή περίοδο, καθώς ο πρώτος ιός εντοπίστηκε στη Wuhan της Κίνας τον Δεκέμβριο του 2019 και ο δεύτερος είχε ανιχνευθεί στην πόλη Foshan της Κίνας, το Νοέμβριο του 2002.
Πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι το κρύο ευνοεί την επιβίωση και εξάπλωση των κορωνοϊών ερμηνεύοντας την εποχικότητα στην εκδήλωση των ιικών επιδημιών. Κύριοι παράγοντες που ενισχύουν τη θεωρία της εποχικότητας στην εξάπλωση των ιικών επιδημιών είναι η αύξηση: α) του συγχρωτισμού που ενισχύει τη μετάδοση, β) της ευαλωτότητας του ανθρώπινου οργανισμού, και γ) της σταθερότητας των ιϊκών σωματιδίων στο περιβάλλον, κατά τους χειμερινούς μήνες. Από τα πρώτα κρούσματα στην Κίνα μέχρι τώρα , αποκτήσαμε σημαντική εμπειρία για την επιδημιολογία και τη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου και κυρίως τα νοσοκομεία της χώρας μας αυτούς τους μήνες πρόλαβαν και ετοιμάσθηκαν, τα μέτρα απομόνωσης πάρθηκαν γρήγορα και μπορούμε δικαιολογημένα να αισιοδοξούμε.
Κάθε χρόνο μιλάμε για χιλιάδες θανάτους από ιώσεις. Πόσο ξεκάθαρο είναι ότι τα θύματα που ακούμε καθημερινά, οφείλονται στον κορωνοϊό , με βάση την άποψή σας που φαίνεται να διαφοροποιείται από τα όσα λέγονται αυτές τις μέρες;
Αυτό το διάστημα αφενός οι κλινικές στα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν τα συνηθισμένα περιστατικά γιατί οι συμπολίτες μας υπάκουσαν στις εντολές να μην προσέρχονται στις υπηρεσίες υγείας κυρίως για τα χρόνια προβλήματα και αφετέρου κάθε ασθενής που προσέρχεται με εμπύρετο είναι ύποπτος ως πάσχων από κορωνοιό. Έτσι πρωταγωνιστεί σε όλους η αγωνία για την έκβαση της νέας πανδημίας και ξεχάσθηκαν οι 100 θάνατοι φέτος από τη γρίπη και οι πολλαπλάσιες νοσηλείες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Φαίνεται ότι αρκετοί από τους υπερήλικες ασθενείς με πολλαπλά προβλήματα υγείας πιθανότατα θα έχαναν τη ζωή τους από τη νόσο τους ή από άλλο μικροβιακό αίτιο. Πιστεύω ότι η παρουσίαση των θανάτων στις οθόνες των τηλεοράσεων συνιστά τρομολαγνεία και το μόνο που επιτυγχάνει είναι να αυξάνει το άγχος.
Αν ναι, δώστε μας κάποια παραδείγματα ασθενών , που «χρεώθηκαν» ως θύματα του ιού.
Παρακολούθησα προσεκτικά τα πρώτα κρούσματα που ανακοινώθηκαν στην γειτονική Ιταλία αλλά και στη χώρα μας. Σε κάποιους η διάγνωση έγινε μετά το θάνατό τους πχ από γενικευμένο καρκίνο ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο όταν βγήκε η απάντηση της εξέτασης για τον κορωνοιό, που είχε ήδη δοθεί κατά τη νοσηλεία τους. Μελετώντας τα δεδομένα παλιότερων πανδημιών συναντάται το ίδιο φαινόμενο και στην πανδημία της γρίπης τα έτη 1918-1919, αλλά και πολύ πρόσφατα το 2009.
Το γράφημα που φτιάξατε για την επίδραση της θερμοκρασίας στην εξάπλωση του κορωνοϊού, ομαδοποιεί κάποιες χώρες ανά τον κόσμο που εμφάνισαν κρούσματα. Θεωρείτε ότι τα συμπεράσματα που βγάζουν οι ομάδες αυτές μπορεί να δείχνουν και άλλους λόγους διασποράς της νόσου; Όπως π.χ η ρύπανση;
Η ερευνητική ομάδα μας μέχρι τώρα, συσχέτισε επίσης της εξάπλωση της πανδημίας με την υγρασία, οικονομική κατάσταση, τις συνθήκες διαβίωσης και την πυκνότητα του πληθυσμού των χωρών αλλά και κάποιων πόλεων χωρίς όμως να μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Καθώς οι πληροφορίες αθροίζονται καθημερινά, συνεχίζεται και η συσχέτιση της πανδημίας με τη ρύπανση ιδιαίτερα στις πόλεις της Κίνας, όπου όπως είναι γνωστό είναι πολύ συχνό πρόβλημα.
Πότε πιστεύετε ότι θα επιστρέψουμε στην πραγματική ζωή μας; Και τι θεωρείτε ότι θα συμβεί όταν οι θερμοκρασίες θα πέσουν μετά το τέλος του καλοκαιριού. Θα συνεχίσουμε να ζούμε στην εφιαλτική «σκιά» του κορωνοϊού η θα προλάβουμε να έχουμε βρει το φάρμακο που θα τον «συντρίψει»;
Η εμπειρία από την Κίνα όπου η πανδημία σχεδόν εξαντλήθηκε σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες, αλλά και την Ιταλία όπου άρχισε η μείωση των νέων κρουσμάτων συμφωνώ με φίλους μου επιδημιολόγους από την Ελλάδα και το εξωτερικό που προβλέπουν σημαντική ύφεση της πανδημίας στη χώρα μας τις πρώτες ημέρες του Μαίου. Μέχρι τότε μένουμε κοινωνικά απομονωμένοι και περιμένουμε να έρθει ένα ευχάριστο ζεστό Ελληνικό καλοκαίρι για να το περάσουμε όλοι μαζί. Το φθινόπωρο θα ξέρουμε περισσότερα για αυτή τη λοίμωξη, θα έχουμε καινούργια φάρμακα, και μπορεί εμβόλιο. Ελπίζω ότι τελικά δεν θα χρειασθεί τίποτε από όλα αυτά γιατί ο κορονωιός θα μας έχει εγκαταλείψει όπως έγινε με τον SARS και τον MERS.
Ακολουθούν τα γραφήματα της έρευνας:
Γράφημα 1:
Όπως σχολιάζει η ερευνήτρια της μελέτης, Πνευμονολόγος κα. Ουρανία Κώτσιου οι ψυχρότερες χώρες εμφανίζουν εκθετικά μεγαλύτερο αριθμό νέων κρουσμάτων ημερησίως (όπως συμβολίζεται με το μεγαλύτερο πάχος γραμμής στο γράφημα 2) συγκριτικά με τις θερμότερες χώρες. Επίσης, στις ψυχρότερες χώρες η αύξηση αυτή εμφανίζεται συντομότερα σε σχέση με την ημερομηνία εκδήλωσης του πρώτου κρούσματος.
Γράφημα 2:
Ενδεικτικά, στο παραπάνω γράφημα οι χώρες διακρίνονται σε τρεις ομάδες ανάλογα με τον αριθμό κρουσμάτων τους και τη μέση θερμοκρασία τους την περίοδο της πανδημίας [Cluster 1 (μπλε κύκλοι): χώρες με υψηλότερη θερμοκρασία και λιγότερα κρούσματα, Cluster 2 (κίτρινοι κύκλοι): χώρες με χαμηλότερη θερμοκρασία και περισσότερα κρούσματα και Cluster 3 (κόκκινοι κύκλοι): χώρες με χαμηλότερη θερμοκρασία και >50000 κρούσματα]. Επίσης έγινε ομαδοποίηση των χωρών ανάλογα με την περίοδο εμφάνισης του πρώτου κρούσματος (Ιανουάριο, Φεβρουάριο ή Μάρτιο).
Παρατηρείται ότι ανεξάρτητα από την περίοδο έναρξης του πρώτου κρούσματος (Ιανουάριο, Φεβρουάριο ή Μάρτιο) οι χώρες που είχαν μέση θερμοκρασία υψηλότερη από 18oC εμφανίζουν μικρότερο αριθμό συνολικών κρουσμάτων – συνιστώντας το cluster με τη μικρότερη διασπορά νόσου.
Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο διαδραστικό πίνακα (Dashboard) που δημιουργήθηκε από το συνεργάτη της ομάδας, αναλυτή δεδομένων κ. Βάιο Κώτσιο στο παρακάτω link: