Η ιστορία της οικογένειας Βαρβαγιάννη θα μπορούσε να είναι και το σενάριο μιας ωραίας ταινίας εποχής. Την Μαρία Βαρβαγιάννη την γνώρισα πριν χρόνια σε μια συνέντευξη.
Από τότε στο ντουλάπι μου έχω ένα μοναδικό δώρο με μια αφιέρωσή της, μια κασετίνα με ποτηράκια ούζου και κάποια άλλα εξαρτήματα με το λογότυπό τους.
- του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Το 1996 ιδρύθηκε το πρώτο θεματικό Μουσείο Ούζου παγκοσμίως. Δίπλα στα αποστακτήρια Βαρβαγιάννη ξεκουράζονται οι πρώτοι αποστακτήρες της οικογένειας. Όπως μου έλεγε ο Γιάννης Βαρβαγιάννης, αδελφός της Μαρίας «στο μουσείο θα δει κανείς το πρώτο καζάνι που κατασκευάστηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1858 και σε αυτό δοκιμάστηκαν τα μυστικά τόσων χρόνων της οικογένειας, τα πρώτα εργαλεία για την εμφιάλωση των πρώτων φιαλών, έγγραφα και ότι άλλο έχει σχέση με την πορεία και την ιστορία της οικογένειας. Καζάνια που λειτουργούσαν με τον παλιό τρόπο, δηλαδή ξύλο και φωτιά, είχαμε μέχρι το 1978. Φτιάξαμε το μουσείο σαν έναν φόρο τιμή για τις προηγούμενες γενιές αλλά και για να δει ο κόσμος πως η οικογένεια έφτιαχνε το ούζο».
Μια αμιγώς ελληνική οικογενειακή επιχείρηση δραστηριοποιείται στο Πλωμάρι της Λέσβου, συνεχώς από το 1860. Η καρπερή γη του νησιού η αξεπέραστη ποικιλία γλυκανίσου και άλλων αρωματικών φυτών, μαζί με τα πλούσια νερά σε μεταλλικά άλατα συνδυάστηκαν με τα μυστικά του Ευστάθιου Βαρβαγιάννη που έφτασε εκεί με όπλο τη εμπειρία και την γνώση της απόσταξης από την Οδυσσό. «Σήμερα στο τιμόνι είναι η 5η και η 6η γενιά. Για μας δεν είναι δουλειά. Δεν ξυπνάμε την Δευτέρα το πρωί με γκρίνια ότι θα πάμε πάλι στην δουλειά. Είναι μέρος της ζωής μας είναι δημιουργία, είναι συναίσθημα. Είναι τα πάντα. Η συνταγή παραμένει η ίδια. Δεν φεύγει από το εργοστάσιο μπουκάλι, αν το ούζο δεν είναι όπως το θέλει η οικογένεια» μου λέει ο Γιάννης.
Θυμάται την γιαγιά του. «Ότι κι είχαμε, πονούσε το δόντι μας, πονούσε η κοιλιά μας, πέφταμε χτυπούσαμε, γρατζουνιές, το ούζο ήταν το μόνο μας φάρμακο. Το είχαμε και άφθονο» καταλήγει γελώντας.
Το ούζο παραμένει ψηλά στις προτιμήσεις Ελλήνων και ξένων. «Υπάρχει μια τάση μια τάση ακόμη και για ούζο με κοκτέιλ. Αλλά εμείς προτείνουμε το ούζο απλά με λίγο νεράκι και στο τέλος ένα παγάκι αν χρειάζεται. Αν μπει παγάκι χωρίς νερό, “κόβει” το ούζο δεν απελευθερώνεται το γλυκανισέλαιο ώστε να βγουν τα αρώματά του. Θέλει πρώτα λίγο νερό».
Και ποιος είναι ο καλύτερος μεζές για το ούζο, ρώτησα τον Γιάννη. «Οι παρέες και οι άνθρωποι. Αυτοί ομορφαίνουν τα πάντα. Και τη διάθεσή μας και τα τοπία. Τα πάντα».