ΚΟΙΝΩΝΙΑ

14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού

hmera-ths-ypsoseos-tou-timou-stauroy

Γιορτάζουμε σήμερα 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.

Η Αγία Ελένη, το 326 μ.Χ. πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει τον Θεό για τους θριάμβους του γιου της, Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Ο Θείος ζήλος, όμως, έκανε την Αγία Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Επάνω στο Γολγοθά υπήρχε ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης, τον οποίο γκρέμισε και άρχισε τις ανασκαφές. Σε κάποιο σημείο βρέθηκαν τρεις σταυροί.

Η συγκίνηση υπήρξε μεγάλη, αλλά ποιός από τους τρεις ήταν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού; Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος με ιερείς, αφού έκαναν δέηση, άγγιξε στους σταυρούς το σώμα μιας ευσεβεστάτης κυρίας που είχε πεθάνει.

Όταν ήλθε η σειρά και άγγιξε τον τρίτο σταυρό, που ήταν του Κυρίου, η γυναίκα αμέσως αναστήθηκε!!!

Η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλα τα μέρη της Ιερουσαλήμ. Πλήθη πιστών άρχισαν να συρρέουν για να αγγίξουν το Τίμιο Ξύλο. Επειδή όμως συνέβησαν πολλά δυστυχήματα από το συνωστισμό, ύψωσαν τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τονalt δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι.

Αυτή, λοιπόν, την ύψωση καθιέρωσαν οι Άγιοι Πατέρες να γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, για να μπορέσουμε κι εμείς να υψώσουμε μέσα στις ψυχές μας το Σταυρό του Κυρίου μας, που αποτελεί το κατ΄εξοχήν όπλο κατά του διαβόλου.

Το μεγαλύτερο τμήμα του Τιμίου Σταυρού που υπάρχει σήμερα στον κόσμο βρίσκεται στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, στο Άγιον Όρος.

Στο κάτω μέρος διακρίνεται επιχρυσωμένη οπή στην οποία υπήρχε ένα από τα καρφιά της Σταυρώσεως. Η γνησιότητα όμως και του πιο ελάχιστου τεμάχιου Τιμίου Ξύλου (έστω και μίας σκλίθρας Ξύλου) φαίνεται και από το εξής:

Είναι το μόνο ξύλο πού δεν στέκεται στην επιφάνεια του νερού όπως όλα τα ξύλα πού ξέρουμε, αλλά πάει και βουλιάζει σαν μολύβι στον πάτο (πχ. μέσα σε ένα ποτήρι νερό), αντίθετα με τους νόμους της βαρύτητας και του ειδικού βάρους των στερεών σωμάτων.

 

Έθιμα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)

Την παραμονή της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού οι νοικοκυρές συνηθίζουν εδώ και αιώνες, να κόβουν τα βασιλικά, τα οποία έχουν μεγαλώσει πια, αφού τα φρόντιζαν όλο το καλοκαίρι και να τα φέρνουν στην εκκλησία, για να τα μοιράσει ο ιερέας στους πιστούς.

Την ημέρα του εορτασμού της υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) συνηθίζεται να μοιράζεται βασιλικός γιατί η Αγία Ελένη βρήκε το Σταυρό του Κυρίου σε ένα χώρο που ήταν κατάφυτος από βασιλικούς και για το λόγο αυτό ο ιερέας μοιράζει στους πιστούς κλαδάκια βασιλικού.

Με τον Αγιασμό και το βασιλικό της Υψώσεως του Σταυρού φτιάχνεται το προζύμι της νέας χρονιάς που τα παλαιότερα χρόνια οι νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν για να ζυμώσουν το ψωμί αλλά και τα πρόσφορα.

«Με τ΄Σταυρού τον αγιασμό κάμνε το προζύμ’ για ούλο το χρόνο» συμβούλευαν οι μητέρες τις θυγατέρες τους.

Όταν ο Γεώργιος Μέγας απεσταλμένος από την Ακαδημία Αθηνών επισκέφτηκε το Κατάλακκο για να καταγράψει τα έθιμα της Λήμνου, οι Λημνιές του είπαν: «κάθε σπίτι, κάθε νοικοκυρά φέρνει ένα κουμάρ’ με νερό στην εκκλησιά, τ’ αφήνουν στη μέση της εκκλησίας, όπου γίνεται ο αγιασμός, και μετά το παίρνουν.

Με τον αγιασμό αυτό κάνουν το προζύμι της χρονιάς το κάνουν καινούργιο. Το παλιό το σβούν΄ το ζυμώνουν την τελευταία εβδομάδα».

 

Ακόμα και οι Τουρκάλες ήθελαν να πάρουν αγιασμό και σταυρολούλουδα.

Κάποτε μια Τουρκάλα από την Κώμη ρώτησε κάποιες Λημνιές της Καλλιόπης γιατί το ψωμί τους είναι γλυκό και δε μουχλιάζει.

_Γιατί στη ζύμη μέσα βάζουμε Αγιασμό από τη γιορτή του Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου απάντησαν οι Λημνιές.

_Θα μου δώσετε και μένα, ρώτησε η Τουρκάλα. Αμηχανία. Οι Λημνιές βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση.

Πως να δώσουν αγιασμό σε μια μουσουλμάνα. Από την άλλη δεν ήθελαν να αρνηθούν.

Έτσι της έδωσαν απλό νερό και της είπαν πως ήταν αγιασμός.

 

Και το θαύμα έγινε.

Η πίστη της Τουρκάλας ότι το νερό που της έδωσαν οι Λημνιές ήταν αγιασμός, φούσκωσε το ψωμί, το έκανε γλυκό και δεν μούχλιασε.

Όταν αργότερα η Τουρκάλα τις ευχαρίστησε εκείνες δεν αποκάλυψαν την απάτη τους.[2]

 

Το βασιλικό που έπαιρναν από τον ιερέα αρχικά τον χρησιμοποιούσαν για να σταυρώσουν το προζύμι και στην συνέχεια τον τοποθετούσαν μέσα σε ποτήρι με νερό ευελπιστώντας να βγάλει ρίζες για να τον ξαναφυτεύσουν.

Συνήθιζαν να λένε για το βασιλικό:

«Βασιλικός κι αν μαραθεί

Κι αν γείρουν τα κλωνιά του

Ρίξε νερό στη ρίζα του

Να’ ρθεί στα πρωτινά του».

Πηγή: agioritikovima.gr

Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά.