ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Δημόσια παρα-Παιδεία

Του Μάκη Γιομπαζολιά

GIOBAZOLIAS1

 

Πολιτική έντιμη και χρήσιμη ΔΕΝ είναι η συντήρηση κάθε κακώς κειμένου στην βάση ιδεοληψιών.

Σωστή Αστική Δημοκρατία ΔΕΝ είναι εκείνη που αποφεύγει να συντονίζει τον δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας, για την μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια στους πολίτες και στην χώρα.

Κοινωνικά ωφέλιμη δημοκρατική λειτουργία ΔΕΝ είναι η αποθέωση κάθε κακώς κειμένου επειδή είναι δημόσιο και η ενοχοποίηση κάθε ιδιωτικής πρωτοβουλίας επειδή είναι ιδιωτική. Και ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας έχουν σωστά και απαράδεκτα.

Αν συμφωνούμε σε αυτά, τότε να δούμε, τί σημαίνει μέχρι τώρα και τι πρέπει να σημαίνει στο μέλλον αυτό που λέμε Δημόσια Παιδεία.

Μέχρι τώρα σημαίνει, ότι το κράτος, δηλαδή όλοι οι φορολογούμενοι, πληρώνει :

Για την οργάνωση και λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Για το χτίσιμο, την συντήρηση και την λειτουργία σχολικών κτιρίων. Για την πρόσληψη, την μισθοδοσία και μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών και λοιπού σχολικού προσωπικού. Για την διαμόρφωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Για τον ορισμό της διδακτέας γνωστικής ύλης. Για την παραγωγή και διανομή σχολικών βιλίων και εποπτικού υλικού. Για την διεξαγωγή εξεταστικών δοκιμασιών. Για την επιστημονική έρευνα. Και για την εποπτεία και τον έλεγχο του συστήματος.

Όλα αυτά με τρόπο απόλυτο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στην τριτοβάθμια υπάρχει σημαντικός βαθμός αυτονομίας των ΑΕΙ. Σε πολλά από τα παραπάνω. Εκτός από ένα. Το κράτος, δηλαδή όλοι οι φορολογούμενοι, πληρώνει τα πάντα.

Αυτή η μορφή Δημόσιας Παιδείας καθιερώθηκε κυρίως με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γεωργίου Παπανδρέου. Για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών του πληθυσμού στην καθημαγμένη και οικονομικά αδύναμη, στην συντριπτική πλειοψηφία της, μεταπολεμική ελληνική κοινωνία. Που προσπαθούσε να σταθεί όρθια, να ανασυνταχθεί και να αναπτυχθεί.

Με την πάροδο του χρόνου και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, η τέτοια λειτουργία της Δημόσιας Παιδείας ανέδειξε σημαντικά θετικά ( ευκαιρία σε όλους, ισονομία, όχι δίδακτρα, δημοκρατική λειτουργία, αύξηση μορφωτικού επιπέδου ).

Αλλά και στρεβλώσεις ( πολιτικάντικη οργάνωση και στελέχωση, δημοσιοϋπαλληλικός ωχαδελφισμός, συνδικαλιστικές παρεκτροπές, οικονομικές σπατάλες και διαφθορά, καθηγητικές αυθαιρεσίες, μαθητικές και κυρίως φοιτητικές δυσλειτουργίες ).

Αποτέλεσμα : Ενώ το κράτος, δηλαδή όλοι οι φορολογούμενοι, πληρώνει αυτά που μπορεί, το εκπαιδευτικό σύστημα αλλάζει κάθε τόσο με πολιτικάντικα κριτήρια και όχι πάντα προς το καλύτερο. Τα εκπαιδευτικά κτίρια είναι σε κακή κατάσταση. Οι εκπαιδευτικοί έχουν πετύχει το ανεξέλεγκτο και αρκετοί ασχολούνται περισσότερο με τα «ιδιαίτερα». Και στα ΑΕΙ είναι φανερό το μπάχαλο που καταστρέφει την εκπαίδευση. Με την συντεχνιακή αντίληψη και αυθαιρεσία αρκετών εκπαιδευτών να συναγωνίζεται την σύγχυση των εκπαιδευομένων μεταξύ δημοκρατίας και ασυδοσίας.

Όλα αυτά και η κρατική αβελτηρία επέτρεψαν ή και υπέθαλψαν την άνθιση της ιδιωτικής παιδείας και της εκτεταμένης παραπαιδείας. Έτσι ώστε, τελικά να έχουμε σήμερα κακή «δωρεάν» παιδεία, ακριβή ιδιωτική εκπαίδευση και ανθούσα παραπαιδεία, που στηρίζεται στο δημόσιο. Κάτι σαν Δημόσια παρα-Παιδεία.

Αυτό το στρεβλό εκπαιδευτικό καθεστώς πρέπει να τελειώνει. Όχι λόγω της κρίσης που περνά η χώρα. Αλλά και με τις «ευκαιρίες» για σημαντικές αλλαγές, που η κρίση επιβάλλει στην χώρα.

Αυτό το στρεβλό εκπαιδευτικό καθεστώς είτε θα αλλάξει ριζικά είτε δεν θα αλλάξει καθόλου. Και η «δωρεάν» παιδεία θα σέρνεται για τους πολλούς ενώ η ακριβή ιδιωτική εκπαιδευση θα προσφέρει στους λίγους. Και η παραπαιδεία θα ναρκοθετεί συνεχώς ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Πώς μπορεί και πρέπει να αλλάξει αυτό το καθεστώς..?

Κατά την γνώμη μας, με το να κυριαρχήσει η Δημόσια Παιδεία αλλά να λειτουργεί κυρίως  σε ιδιωτικά ή ιδρυματικά εκπαιδευτήρια.

Αυτό σημαίνει, ότι το κράτος , δηλαδή όλοι οι φορολογούμενοι, θα πληρώνει το κόστος εκπαίδευσης μαθητών και φοιτητών. Και θα ορίζει το εθνικό πλαίσιο εκπαιδευτικής πολιτικής, την διδακτέα ύλη και τις εξεταστικές διαδικασίες.

Αλλά τα εκπαιδευτήρια θα ανήκουν σε εκπαιδευτικές ιδιωτικές επιχειρήσεις ή ιδρύματα. Που θα τηρούν αυστηρές κρατικές προδιαγραφές, για να λειτουργούν. Θα επιλέγονται ελεύθερα από γονείς και εκπαιδευόμενους και γι αυτό θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε «ξενοδοχειακές» και οργανωτικές παροχές. Θα πληρώνονται από το κράτος για τους μαθητές τους, στην βάση ενός εθνικού εκπαιδευτικού τιμολογίου. Θα επανεπενδύουν κέρδη, για την ανταγωνιστική βελτίωση τους. Και βέβαια το εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό θα είναι ιδιωτικοί και όχι δημόσιοι υπάλληλοι.

Η μετάβαση σε ένα τέτοιο νέο πλαίσιο εκπαιδευτικής λειτουργίας θα γίνει φυσικά σταδιακά αλλά το συντομότερο. Και με πλήρη διασφάλιση των δημόσιων εκπαιδευτηρίων, όσο λειτουργούν ως τέτοια καθώς και των δικαιωμάτων των δημόσιων εκπαιδευτικών λειτουργών, όσο παραμένουν σε αυτά.

Αυτή η αλλαγή αφορά περισσότερο την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η αλλαγή πρέπει να κάνει τα πανεπιστήμια να πορεύονται με την λειτουργική ευθύνη κοινωνικών ιδρυμάτων μεικτού οικονομικού τύπου. Και εκεί το κράτος θα πληρώνει για τους φοιτητές και θα ορίζει το πλαίσιο εκπαιδευτικής πολιτικής και τις προδιαγραφές λειτουργίας. Αλλά και εκεί το εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό θα είναι ιδιωτικοί και όχι δημόσιοι υπάλληλοι. Και οι «ισόβιοι» φοιτητές, οι «καταλήψεις» και άλλες ασυδοσίες δεν θα έχουν ούτε λόγο ούτε νόημα..

Δεν έχουμε αμφιβολία, ότι οι παραπάνω προτάσεις, που μπορούν να συμπληρωθούν ή να τροποποιηθούν καλόπιστα, για ανατρεπτικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, θα αντιμετωπισθούν επιφυλακτικά, αρνητικά και καταγγελτικά, για «εμπορευματοποίηση» της παιδείας και άλλα ηχηρά.. Ποτέ σημαντικές ανατροπές, σε όποιο «σύστημα» που βολεύει, δεν έγιναν χωρίς σύγκρουση με ιδεοληψίες, κατεστημένες νοοτροπίες και κακοπιστίες..

Αλλά δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από το να συντηρήσουμε το υπάρχον στρεβλό καθεστώς της Δημόσιας παρα-Παιδείας.. Γιατί δεν οδηγεί πουθενά..