Η Ελλάδα βρέθηκε στο ξεκίνημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να έχει μία πενιχρή αεροπορική δύναμη η οποία όμως κατάφερε μεγάλες επιτυχίες χάρη στους αεροπόρους της. Πολλές πτυχές εκείνης της δράσης παραμένουν δυστυχώς άγνωστες.
Γράφει ο Κώστας Αττίας
Η δράση της Αεροπορίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη αν και οι Έλληνες αεροπόροι είχαν σημαντικές επιτυχίες και ενεργούσαν ασταμάτητα μέχρι την απελευθέρωση αφού τα αεροσκάφη που είχαν επιβιώσει και το προσωπικό της Αεροπορίας βρέθηκαν στην Μέση Ανατολή και συνέχισαν τις επιχειρήσεις με την έδρα της ανώτατης διοίκησης της Αεροπορίας να βρίσκεται στο Κάϊρο της Αιγύπτου,και τους Έλληνες Αεροπόρους να εκπαιδεύονται στο Ιράκ σε Βρετανικές βάσεις και στην Ροδεσία ενώ μονάδες επισκευής είχαν στηθεί στην Παλαιστίνη.
Παρά τις δύσκολες συνθήκες οι Έλληνες Αεροπόροι, Ιπτάμενοι και προσωπικό εδάφους, κατάφεραν να αποσπάσουν τον θαυμασμό των συμμάχων οι οποίοι γνώριζαν πως στο πλευρό τους είχαν μία Αεροπορία που αντιστάθηκε με μόλις 158 πολεμικά αεροσκάφη εκ των οποίων μάλιστα στην έναρξη του πολέμου τα 59 ήταν άμεσα διαθέσιμα για επιχειρήσεις (καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά).
Για να γίνει αντιληπτός ο άθλος που έγραψαν τα ελληνικά φτερά φτάνει να σημειωθεί πως η Ιταλική Αεροπορία διέθετε 463 προηγμένα τεχνολογικά αεροσκάφη ενώ η Γερμανική Αεροπορία την 6η Απριλίου 1941 είχε παρατάξει προς εισβολή στην Ελλάδα 1000 αεροσκάφη!
Κόντρα σε όλα τα στατιστικά και τις προβλέψεις κατά τις επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών οι νίκες της Αεροπορίας μας έγραψαν χρυσές ιστορικές σελίδες. Συνολικά σημειώθηκαν μετά από σκληρές αερομαχίες, 64 καταρρίψεις οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί ενώ και άλλες 20 πιθανολογούνται. Από το έδαφος τα αντιαεροπορικά πυρά της χώρας μας κατέρριψαν άλλα 23 αεροσκάφη ενώ σε αποστολές βομβαρδισμού σε Ιταλικά αεροδρόμια καταστράφηκαν 28 αεροπλάνα των Ιταλών.Η υπεροπλία των Ιταλών από την άλλη δεν φάνηκε ικανή να δώσει στους εισβολείς σημαντικές επιτυχίες αφού παρά το αριθμητικό χάος κατάφεραν μόλις 24 καταρρίψεις.
Όμως παρά την συντριπτική υπεροχή της Ελλάδας στον αέρα γεγονός παρέμενε πως επειδή η Αεροπορία της χώρας διέθετε ελάχιστα μέσα κάθε απώλεια πλήγωνε καίρια την Αεροπορία.
Για να καταλάβει κανείς την υπερπροσπάθεια που έγινε αρκεί να αναφερθεί πως μεταξύ 1940 και 1941 οι Μοίρες Δίωξης εκτέλεσαν 804 πολεμικές αποστολές, τα βομβαρδιστικά αεροσκάφη εκτέλεσαν 237 πολεμικές αποστολές. Εκατοντάδες αποστολές εκτέλεσαν και τα αεροσκάφη Στρατιωτικής Συνεργασίας σε αποστολές αναγνώρισης.
Οι Έλληνες χειριστές αντιστάθηκαν με ηρωισμό και απέναντι στην ναζιστική Γερμανία με τις καταρρίψεις να συνεχίζονται όμως η κατάρρευση του μετώπου ανάγκασε την Αεροπορία να συνεχίσει τον αγώνα για την ελευθερία μακριά από την χώρα με όσα αεροσκάφη επιβίωσαν στην Μέση Ανατολή.
Κατά την φάση της ανασυγκρότησης της Αεροπορίας στην Μέση Ανατολή τα αεροσκάφη της χώρας ήταν κάτω από την Διοίκηση της RAF. Οι Βρετανικές δυνάμεις παρείχαν επίσης αεροσκάφη και υποστήριξη στην χώρα μας κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων. Οι Έλληνες Αεροπόροι της 13η Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού (ΜΕΒ), με 5 αεροσκάφη Anson MkI αρχικά ήταν οι φύλακες – άγγελοι συμμαχικών πλοίων αλλά και οι τιμωροί που γάζωναν τα εχθρικά πλοία και υποβρύχια.
Οι 335 και 336 Βασιλικές Ελληνικές Μοίρες Διώξεως (ΒΕΜΔ) εκτέλεσαν πλήθος αναχαιτίσεων και σφυροκόπησαν τους Γερμανούς μαζί με συμμαχικά αεροσκάφη στην Κρήτη κατά την αντεπίθεση των συμμάχων. Τρεις τουλάχιστον Γερμανοί καταρρίφθηκαν επιβεβαιωμένα από τα ελληνικά αεροσκάφη.
Μαρίνος Μητραλέξης: Εμβόλισε με τον έλικα του τον εχθρό!
Μία από τις πιο συγκλονιστικές σελίδες εκείνης της περιόδου γράφτηκε στις 2 Νοεμβρίου 1940. Ο Υποσμηναγός Μαρίνος Μητραλέξης θα εμπλακεί σε μία σκληρή αερομαχία με Ιταλικό αεροσκάφος.
Είχε απογειωθεί με άλλα 5 αεροσκάφη τύπου PZL. Τα συνολικά έξι Ελληνικά αεροσκάφη είχαν αποστολή να αναχιτίσουν και να καταρρίψουν 27 βομβαρδιστικά της Ιταλικής Αεροπορίας τύπου CANT Z.1007 Alcione τα οποία μάλιστα είχαν αεροπορική κάλυψη από αντίστοιχο αριθμό καταδιωκτικών.
Έλληνες και Ιταλοί θα εμπλακούν πάνω από τον Λαγκαδά. Το αεροσκάφος που χειριζόταν ο Μητραλέξης θα καταρρίψει ένα βομβαρδιστικό.
Στην συνέχεια όταν θα ξεμείνει από πυρομαχικά θα κάνει κάτι που κανείς δεν περίμενε. Χωρίς να δειλιάσει θα εμβολίσει με τον έλικα του το δεύτερο ιταλικό αεροσκάφος – στόχο!
Ο Ιταλός χειριστής θα σκοτωθεί αφού το αεροσκάφος συντρίβεται. Ο Μητραλέξης θα επιτύχει να εκτελέσει αναγκαστική προσγείωση και θα συλλάβει με τον ατομικό του οπλισμό όσους έντρομους Ιταλούς έχουν εγκαταλείψει με αλεξίπτωτα το αεροσκάφος τους.
Η θυσία του Υποσμηναγού Ευάγγελου Γιάνναρη
Στις 30 Οκτωβρίου 1940 η Αεροπορία θρηνεί τον πρώτο ηρωικό πεσόντα στο πεδίο της μάχης. Ο Υποσμηναγός Ευάγγελος Γιάνναρης ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός που σκοτώθηκε από τα πυρά που δέχτηκε το αεροσκάφος στο οποίο ήταν παρατηρητής.
Η σημαντική συμβολή της Αμυντικής Βιομηχανίας
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί η σημαντική συμβολή που είχαν τα αμέσως προηγούμενα από την έναρξη των επιχειρήσεων χρόνια τα στρατιωτικά εργοστάσια. Ενδεικτικά από την 1η Ιανουαρίου 1938 έως την 28η Οκτωβρίου 1940, συναρμολογήθηκαν στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών δεκάδες αεροπλάνα. Αρκετά από τα πυρομαχικά των αεροσκαφών ήταν ελληνικής κατασκευής, της ΕΕΠΚ (Εταιρεία Ελληνικού Πυριτιδοποιείου Καλυκοποιείου).
Οι σύμμαχοι δεν βοήθησαν
Μία ακόμα σημαντική πτυχή του αγώνα της Ελληνικής Αεροπορίας έχει να κάνει με την υποστήριξη που είχε απο τους συμμάχους στην πρώτη φάση των επιχειρήσεων. Οι χώρες της Ευρώπης όπως είναι φυσικό κρατούσαν όλες τις δυνάμεις για την άμυνα τους και δεν ενίσχυσαν την Ελλάδα με ιπτάμενα μέσα ενώ 30 αεροσκάφη που οι ΗΠΑ κατέστησαν διαθέσιμα για την Ελλάδα δεν έφτασαν ποτέ στην χώρα επειδή η χώρα είχε ήδη βρεθεί υπό Γερμανική κατοχή.