Στην τελευταία του κατοικία στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών οδηγήθηκε ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης το έργο του οποίου συνόδευσε γενιές και γενιές, γέμισε με συναισθήματα και εμπειρίες τον κόσμο. Η νεκρώσιμη πομπή έφθασε λίγο μετά τις 15:15 στο Α’ Νεκροταφείο, συνοδευόμενη με τα τραγούδια του αγαπημένου Νιόνιου. «Συννεφούλα», «Ας κρατήσουν οι χοροί», «Μη μιλάς άλλο αγάπη» μερικά από τα τραγούδια που ακούγονταν στον αέρα σε όλη τη διάρκεια της ταφής.
Το ύστατο χαίρε είπε νωρίτερα πλήθος κόσμου στον Διονύση Σαββόπουλο που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών ύστερα από γενναία μάχη με τον καρκίνο. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στη Μητρόπολη Χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου. Νωρίτερα, στη Μητρόπολη Αθηνών μεταφέρθηκε η σορός του με τον κόσμο να χειροκροτά κατά τη μεταφορά. Σε κλίμα συγκίνησης άνθρωποι που αγάπησαν το έργο του «Νιόνιου» βρέθηκαν στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης και ακολούθησε η ταφή στο Α’ Νεκροταφείο. Επικηδείους εκφώνησαν οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Δήμητρα Γαλάνη, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης και ο προσωπικός του γιατρός. Στη συνέχεια, η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού παιάνιζε ήχους του Διονύση Σαββόπουλου, συνοδεύοντας το φέρετρό του έξω από το τη Μητρόπολη Αθηνών. Το πρώτο τραγούδι ήταν το «τι έπαιξα στο Λαύριο», ενώ στη συνέχεια ακούστηκαν οι ήχοι του τραγουδιού «Συννεφούλα μου», με τον κόσμο να χειροκροτά ρυθμικά. Με το τραγούδι «Ας κρατήσουν οι χοροί» η φιλαρμονική του δήμου Αθηναίων αποχαιρέτησε τον Διονύση Σαββόπουλο, λίγο πριν από την ταφή του καλλιτέχνη.
Η οικογένεια του Διονύση Σαββόπουλου εξέφρασε την επιθυμία αντί στεφάνων τα χρήματα να προσφερθούν στο Μουσικό Τμήμα του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου δίδαξε και στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, σύσσωμος ο καλλιτεχνικός κόσμος αλλά και όσοι ήθελαν να πουν το δικό τους «αντίο» στον Διονύση Σαββόπουλο έδωσαν το «παρών» στην κηδεία. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η τέως ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης, υπουργοί της κυβέρνησης, μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Νίκος Δένδιας, ο Άδωνις Γεωργιάδης, η Νίκη Κεραμέως, αρχηγοί της αντιπολίτευσης όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου, πολιτικοί όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος και η Μαρία Δαμανάκη, σπουδαίοι καλλιτέχνες όπως η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, ο Μίτλος Λογιάδης, όλοι απέτισαν τον δικό τους φόρο τιμής στον Διονύση Σαββόπουλο.
Κηδεία Διονύση Σαββόπουλου: Ο επικήδειος του Κυριάκου Μητσοτάκη
«Δεν είμαι εδώ μόνο ως φίλος και θαυμαστής του, αλλά έχω χρέος προς ένα σπουδαίο Έλληνα. Ο Νιόνιος συμβάδισε με τη ζωή της χώρας σε όλη του τη ζωή, δίνοντάς μας ώθηση χαράς στις δύσκολες ανηφόρες και προειδοποιώντας μας. Έχοντας την δική του άποψη για τα πράγματα, ανοιχτή. Γι’ αυτό και στη μουσική μπόρεσε να φέρει τη ροκ κοντά στο έντεχνο, έτσι και στην πολιτική», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο κ. Μητσοτάκης επικαλέστηκε στίχους του Διονύση Σαββόπουλο από τον Άγγελο – Εξάγγελο, «γιατί αποτελούν ευθύ και δημόσιο λόγο. Πετυχαίνουν να ενώσουν τον ευαίσθητο χώρο της τέχνης με τον πραγματισμό της πολιτικής».
«Τα νέα που μάς έφερε ήταν όλα μια ψευτιά
κι ακούγονταν ευχάριστα στ’ αυτί μας
Γιατί έμοιαζε μ’ αλήθεια η κάθε του ψευτιά
κι ακούγοντάς τον ησύχαζε η ψυχή μας
Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πει
και τού ’παμε να φύγει μουδιασμένα
Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει
καλύτερα να μη μάς πει κανένα Μια απόδειξη ότι η καλλιτεχνική ευαισθησία γίνεται πολύ πιο ισχυρή».
«Ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν δέχτηκε ποτέ αξιώματα», επισήμανε προσθέτοντας ότι ανήκει στους λίγους που ενώ μας ψυχαγωγούν, μας καθορίζουν. Κατέστη ο χρονογράφος του ελληνικού ταξιδιού επί μισό και πλέον αιώνα. Η κληρονομιά του αποτελεί κομμάτι της συλλογικής μας μνήμης. «Νιόνιο μας, θα σε αποχαιρετίσω με ένα μεγάλο ευχαριστώ. Από αύριο δεν θα υπάρχεις μόνο μέσα από τα τραγούδια σου. Θα σε σκεφτόμαστε κάθε φορά που ένας νέος πιάνει μια κιθάρα αλλά και κάθε φορά που κοιτιόμαστε σε έναν καθρέφτη. Με τα καλά μας και τα στραβά μας», είπε.
Σακελλαροπούλου: Τραγούδησες για εμάς, το έθνος, τον λαό και την ιστορία
«Τραγούδησες για εμάς, το έθνος, τον λαό και την ιστορία, την παράδοση και το μοντέρνο, τη σύνδεση Ανατολής και Δύσης», είπε η τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
«Το έργο σου δεν είναι μόνο μια μουσικά αποτυπωμένη ιστορία του τόπου μας», είπε, λέγοντας ότι έγινε, ήταν και παρέμεινε αληθινός μέχρι τέλους, όπως υποσχέθηκε όταν άφησε τη Θεσσαλονίκη. «Δεν σύρθηκες από το κοινό σου, ήσουν πάντα μπροστά ακόμη και απέναντί του», είπε, προσθέτοντας ότι στάθηκε όρθιος με αξιοπρέπεια, με το κεφάλι ψηλά, με την Άσπα, τη σύζυγό του, πάντα δίπλα του.
«Και ήρθαν τα χρόνια τα τελευταία, της ασθένειας με τις φιλόξενες βραδιές, τους φίλους και τις αναμνήσεις, την πληρότητα της ζωής και την πίστη σου όλα είναι εδώ, τίποτα δεν χάνεται», είπε. «Θα σου την προσέχουμε την Άσπα, να είσαι σίγουρος. Καλό ταξίδι Διονύση αγαπημένε», κατέληξε.
Σταμάτης Φασουλης: Ο Σαββόπουλος έπαιρνε το τίποτα και το έκανε άπαν
«Αφήνεις ένα ελληνικό τραγούδι πάμπλουτο. Το αγάπησες πολύ», είπε ο Σταμάτης Φασουλής, προσθέτοντας ότι μετέφερε τη ζωή στο τραγούδι. «Έπαιρνε το τίποτα και το έκανε άπαν», πρόσθεσε.
Δηλώνοντας συγκινημένος, ο Σταμάτης Φασουλής ανέφερε ότι δεν θέλει να κλάψει. «Δεν θα σου πω αντίο, θα σου πω καλή αντάμωση στο περιβόλι του ουρανού σου».
Σκαμπαρδώνης: Σου μεταφέρω την οδύνη και τον σεβασμό της Θεσσαλονίκης
«Αγαπητέ Διονύση, έρχομαι από τη Θεσσαλονίκη και σου μεταφέρω την οδύνη και τον σεβασμό της», ανέφερε ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης.
«Η μητέρα πόλη σε αποχαιρετά. Με τα ανεμισμένα της κάστρα που έψαλες, τα καΐκια, τα βεγγαλικά, τις χορωδίες, το πλήθος που βλέπει οπτασίες. Η γειτονιά σου η Ανάληψη σου γνέφει. Εκεί κοντά που είδες για πρώτη φορά τον Τσιτσάνη να κρατάει ένα μικρό βιολί και να πετάει δέκα πόντους πάνω από το έδαφος. Οι παλιοί σου φίλοι, ο Μπάμπης ο Καλλιπολίτης, ο Τάκης ο Σιμώτας, οι παιδικοί σου φίλοι σε πικροχαιρετούν».
«Οι πνευματικοί γονείς είναι οι πιο αγαπημένοι», ανέφερε ο συγγραφέας, λέγοντας ότι ο Διονύσης Σαββόπουλος έφτασε στην Άθήνα με προϋποθέσεις στο μείον άπειρο και μπόρεσε και έφτιαξε ένα τόσο μεγάλο έργο. «Έζησες εδώ με την αγαπημένη σου Άσπα. Κι εδώ γεννήσατε τα παιδιά σας», είπε.
Αλκίνοος Ιωαννίδης: Ο Σαββόπουλος ανέδειξε το πολύτιμο, ανέβασε το επίπεδο της χώρας
«Σου άρεσαν οι γιορτές, τα μπουλούκια, τα συμπόσια, τα πανηγύρια. Τα χαιρόσουν», είπε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ενθυμούμενος ότι η πρώτη συναυλία που πήγε, ως παιδί στη Λευκωσία, ήταν του Διονύση Σαββόπουλου, όταν κανείς δεν υπήρχε.
«Μας ανέθρεψες, μας στήριξες, μας ελευθέρωσες. Μαζί με τους αγαπημένους σου δασκάλους, τον Μάνο Χατζηδάκη και τον Τσιτσάνη, ανέδειξες το πολύτιμο, ανέβασες το επίπεδο της χώρας συλλογικά και το επίπεδο του καθενός».
Επικαλούμενος τον αδερφό του, που του είπε ότι «ο Σαββόπουλος καταργεί το πένθος», ο Αλκίνοος Ιωαννίδης αναρωτήθηκε: «Γιατί έκλαψα τοσο; Για ποιον; Για σένα ή για μένα;». Παράλληλα, αναφέρθηκε στις αντιφάσεις του, λέγοντας ότι ήταν ένας ασκητής με ακριβά γούστα, ένας αμήχανος σοφός. «Δεν ξέραμε πότε ήσουν ρόλος και πότε ο εαυτός σου».
«Μόνο ένας απείθαρχος θα μπορούσε να φτάσει εκεί που έφτασες. Θέλαμε να σε εξηγήσουμε, ήσουν ανεξήγητος. Στην τελευταία σου συναυλία ήσουν πιο ευάλωτος και πιο σίγουρος από ποτέ», είπε.
«Φεύγεις γιορτινός και αιώνιος αφήνοντάς μας τα ανεκτίμητα δώρα του περάσματός σου από τη γη», κατέληξε.
Γαλάνη: Το έργο του Σαββόπουλου είναι και θα είναι πάντα ολοζώντανο, νέο, αιώνια κληρονομιά μας
«Έχουν γράψει κι έχουν πει για σένα πανέμορφα πράγματα. Λόγια ψυχής. Τελικά κατάφερες και μας έκανες όλους ποιητές και ενωμένους. Πραγματικά ο κόσμος τα έχει πει όλα. Τα νιώθει όλα. Και πώς αλλιώς θα ήταν άλλωστε, αφού μας έχεις δώσει τέτοια δώρα. Θέλουμε με κάποιο τρόπο να σου ανταποδώσουμε αυτό το μεγάλο ευχαριστώ», είπε η Δήμητρα Γαλάνη.
«Το έργο σου είναι και θα είναι πάντα ολοζώντανο, νέο, αιώνια κληρονομιά μας. Εσύ θα λείπεις, θα μου λείπεις. Γιατί είσαι τόσο βαθιά ριζωμένος μέσα μου. Γιατί ο λόγος σου ήταν το πιο φωτεινό μονοπάτι της ζωής μου. Γιατί ήμουν εκεί στα γλέντια μας με τις κιθάρες και τα τραγούδια. Γιατί κρεμόμουν από το στόμα σου κάθε φορά που θα μιλούσες. Γιατί έφηβη στεκόμουν στην ουρά για να πάρω τον καινούριο σου δίσκο», είπε.
Κορνήλιος Σαββόπουλος: Προσπαθούσε να μας πει ότι το άυλο και το υλικό έρχονται ταυτόχρονα
Το ευχαριστώ του προς όλους όσοι πήγαν στην κηδεία του Διονύση Σαββόπουλου εξέφρασε ο γιος του Κορνήλιος.
«Εμένα ξηλώθηκε να μου πληρώσει την εκπαίδευσή μου όταν σπούδασα στην Αμερική κι από την άλλη είχε μια πνευματικότητα και αναχωρούσε και πήγαινε στο Πήλιο για εννιά μήνες, είπε ο γιος του.
«Κατάλαβα το μήνυμα που πήγε να μας περάσει είιναι ότι είμαστε αυτό που είμαστε με το σπίτι μας, το αυτοκίνητό μας, τα ρούχα μας, και ταυτόχρονα είμαστε κάτι έξω από αυτό το υλικό, παραδίπλα. Η πνευματική μεριά και η υλική μεριά τρέχουν ταυτόχρονα. Εμείς έχουμε την τάση να τα ξεχνάμε. Αλλά προσπαθούσε να μας πει ότι το άυλο και το υλικό ήταν ταυτόχρονα», ανέφερε.
Εγγονός Σαββόπουλου: Ένιωθα κόμπο στον λαιμό μου από συγκίνηση κάθε φορά που ήμουν μαζί
Ο εγγονός του Διονύση Σαββόπουλου αποκάλυψε ότι όταν ήταν μικρός, ένιωθε «κόμπο στον λαιμό του από συγκίνηση κάθε φορά που ήμασταν μαζί. Αυτή η συγκίνηση ερχόταν από την αγάπη που λάμβανα».
«Μέσα από όλα, η μελαγχολία μας κάνει να αγαπάμε και να νιώθουμε ενωμένοι. Η ψυχή σου μένει μαζί μας. Σ’ αγαπώ πολύ», είπε.