Ριζική αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών με συμμάχους την τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιακό βοηθό λαμβάνονται μετά την εξέλιξη των υποθέσεων Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου.
Βασικά εργαλεία που υιοθετούνται είναι το tablet, η περιγραφή με φωνητική λειτουργία και η αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης από ψηφιακό βοηθό. Τα εργαλεία αυτά κρίθηκαν απαραίτητα αφού οι υποθέσεις Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου ανέδειξαν τα προβλήματα σύνταξης των ιατροδικαστικών εκθέσεων.
Ήδη έχει ανασταλεί η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών και μέχρι στιγμής τέσσερις ιατροδικαστές βρίσκονται σε δυνητική αργία (οι τρεις εκ των οποίων ασχολήθηκαν με υπόθεση Πισπιρίγκου), σε τρεις έχει επιβληθεί πειθαρχική ποινή (παύση ενός έτους, πρόστιμο, επίπληξη) και για δύο εκκρεμεί πειθαρχική διαδικασία.
Σε λίγους μήνες, οι ιατροδικαστές θα έχουν στη διάθεσή τους ένα Πληροφοριακό Σύστημα που θα συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες και Τεχνητή Νοημοσύνη. Θα έχουν, δηλαδή, ένα ψηφιακό βοηθό κατά τη διενέργεια των ιατροδικαστικών πράξεων, ο οποίος θα επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό το έργο τους, προς όφελος της ταχείας και αποτελεσματικότερης απονομής της δικαιοσύνης.
Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025. Το Πληροφοριακό Σύστημα, εγκατεστημένο σε ένα tablet, θα είναι σε θέση να λαμβάνει εικόνες της σορού επί της οποίας επιχειρεί ο ιατροδικαστής. Παράλληλα, ο ιατροδικαστής, μέσω φωνητικής λειτουργίας θα προβαίνει σε προφορική περιγραφή των όσων ο ίδιος παρατηρεί αναφορικά με τη σορό.
Στη συνέχεια, το Πληροφοριακό Σύστημα, ανατρέχοντας σε βάσεις δεδομένων ιατροδικαστικών στοιχείων και εικόνων και με τη χρήση τεχνολογίας ΑΙ, θα προβαίνει σε επεξεργασία των εικόνων και των φωνητικών δεδομένων που έχει εισάγει ο ιατροδικαστής, καταλήγοντας στην αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης.
Το Πληροφοριακό Σύστημα θα προβαίνει, δηλαδή, σε μια λογική σύνδεση των ευρημάτων ώστε να παρουσιάσει στον ιατροδικαστή μια εκτίμηση αναφορικά με την αιτία θανάτου, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις εικόνες και τις περιγραφές που ο ίδιος έχει εισάγει στο σύστημα, δίνοντας στον ιατροδικαστή μια πρώτη εικόνα για την υπόθεση, η οποία στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα της ιατροδικαστικής επιστήμης.
Μετά την αυτόματη σύνταξη του σχεδίου, ο ιατροδικαστής θα μπορεί να επεξεργαστεί το κείμενο της έκθεσης προκειμένου ο ίδιος να προβεί σε συμπληρώσεις ή και αλλαγές εφόσον κατά την αιτιολογημένη επιστημονική κρίση του φρονεί πως το αρχικό συμπέρασμα του Πληροφοριακού Συστήματος δεν είναι εκείνο στο οποίο και ο ίδιος καταλήγει.
Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται ο κίνδυνος λανθασμένης εκτίμησης του ιατροδικαστή αλλά και ο χρόνος που απαιτείται για την ορθή, πλήρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης. Το Πληροφοριακό Σύστημα της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους αναμένεται να αποτελέσει ένα αναγκαίο εργαλείο που, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ιατροδικαστική διερεύνηση σοβαρών υποθέσεων.
Εκτός από τα νέα τεχνολογικά εργαλεία που αναμένονται και τους τους πειθαρχικούς ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη, το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προχωρήσει και στην πρόσληψη 32 ιατροδικαστών, ενώ έχει αλλάξει και τον τρόπο πρόσληψης νεκροτόμων.
Παράλληλα, οργάνωσε τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες της χώρας σε δομή Δημόσιας Υπηρεσίας, υπαγόμενες στη νεοσυσταθείσα Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Καθορίστηκε το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο για την ιατροδικαστική έκθεση και συστάθηκε Τριμελής Επιτροπή για την επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών εκθέσεων.
Η Eπιτροπή αυτή μπορεί να επιλαμβάνεται μετά από εισαγγελική παραγγελία ή μετά από αιτήματα ατόμων σε περιπτώσεις που υπάρχουν εκτιμήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Επίσης, καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας και Πρωτοκόλλων που σχετίζονται με την ιατροδικαστική.
Στον Πειραιά και την Πάτρα ιδρύθηκαν τοξικολογικά εργαστήρια και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για νέο νεκροτομείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (2025), ενώ έχει υπάρξει μέριμνα τόσο για την ταφή δεκάδων αζήτητων σορών τουλάχιστον επί τριετία του νεκροτομείου Αθηνών στο κοιμητήριο Σχιστού όσο και για τις αζήτητες σορούς των λοιπών νεκροτομείων της χώρας.