Η Ελλάδα έχει αναγκαστικά αποδεχτεί πως δεν θα ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα μετά την απειλή πολέμου από την Τουρκία η οποία βέβαια για τον εαυτό της φρόντισε από το 1964, να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της στα 12 ν.μ. στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο.
Γράφει ο Κώστας Αττίας
Με την απειλή πολέμου κατά της χώρας από την μία και με την δήθεν «αθώα» σεισμογραφική έρευνα ως πρόφαση από την άλλη, την οποία έρευνα η Ελλάδα υποχρεούται να επιτρέψει στην Τουρκία αν ζητηθεί η σχετική άδεια από την χώρα μας (αλλιώς όπως έγινε το 2018 με το BARBAROS στο Καστελόριζο παραβιάζεται κυριαρχικό δικαίωμα) η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει το καθεστώς μειωμένης κυριαρχίας της χώρας μας απαράλαχτο και να εξακολουθήσει να κρατάει ψηλά το θερμόμετρο της έντασης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης της Ελλάδας ορίστηκε το 1936 στα 6 ναυτικά μίλια από την ακτή (Ν. 230/1936 και μεταγενέστερο Ν.Δ. 187/1973) όμως η χώρα μας διατήρησε ρητώς το όριο των 10 ναυτικών μιλίων αιγιαλίτιδας ζώνης όσον αφορά στον εναέριο χώρο, βάσει της προγενέστερης νομοθεσίας (Διάταγμα της 6ης Σεπτεμβρίου 1931, σε συνδυασμό με τον νόμο 5017/1931).
Η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει στην επέκταση του ορίου της αιγιαλίτιδας ζώνης μέχρι τα 12 ν.μ. και αυτό το δικαίωμα δεν επιδέχεται αμφισβητήσεως από τρίτα κράτη (το άρθρο 3 της Σύμβασης, που ενσωματώνει κανόνα εθιμικού δικαίου, ουδένα περιορισμό ή εξαίρεση ως προς το δικαίωμα αυτό θέτει).
Όταν η Ελλάδα κατά την κύρωση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (Ν. 2321/1995) δήλωσε ρητά ότι επιφυλάσσεται να ασκήσει σε οιοδήποτε χρόνο το δικαίωμά της να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της μέχρι τα 12 ν.μ. η Τουρκία αντέδρασε με ψήφισμά της Βουλής (8/6/1995) που εξουσιοδοτεί την τουρκική κυβέρνηση να κηρύξει πόλεμο (casus belli) στην Ελλάδα σε περίπτωση που η τελευταία επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της πέραν των 6 ν.μ.
Τον Ιανουάριο ο Νίκος Δένδιας στην Βουλή είχε σημειώσει πως ως προς την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (1982) εισάγει ένα νομικό ορισμό της υφαλοκρηπίδας και ένα συγκεκριμένο πλαίσιο οριοθέτησης στο οποίο δεν χωρά καμία συζήτηση περί γεωλογικών κριτηρίων.
«Τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και μελλοντικής ΑΟΖ έχουν σαφώς προσδιορισθεί στο άρθρο 2(1) του ν. 2289/1995, όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο 4001/2011, ο οποίος προβλέπει ρητά ότι: «Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ής κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης». Ο νόμος αυτός έχει κατατεθεί και στο Γραφείο Ωκεανίων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ (DOALOS) και έχει δημοσιευθεί στο Δελτίο Δικαίου της Θάλασσας το οποίο εκδίδει το ως άνω Γραφείο. Με τη δημοσίευση αυτή έχει καταστεί σε όλους γνωστή η θέση της χώρας μας ότι τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της καθορίζονται με βάση την αρχή της μέσης γραμμής.
Στην Τουρκία αυτό προφανώς δεν αρέσει και για αυτό επιδιώκει να στριμώξει την χώρα μας «επιτρέποντας» την το ελάχιστο δικαίωμα των 6 ν.μ. το οποίο είναι βέβαιο πως σε πρώτη ευκαιρία θα θελήσει να μειώσει σε όποιες περιοχές μπορεί πχ με επίκληση δήθεν κυριαρχίας σε διάσπαρτες βραχονησίδες.