ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πώς θα μοιάζει ένα Grexit;

Με μία λίστα απαντήσεων σε 9 "καυτά" ερωτήματα, η Wall Street Journal επιχειρεί να περιγράψει την εικόνα ενός Grexit. Από το πώς μπορεί να προκληθεί, μέχρι το τι αναμένεται να συμβεί το επόμενο διάστημα, ο αρθρογράφος Charles Forelle παρουσιάζει τη δική του υπόθεση.

 

Αναλυτικά όσα αναφέρονται στο blog της Wall Street Journal, Briefly.

1. Πώς μπορεί να φτάσουμε στο Grexit

Μέσω των τραπεζών. Δεν υπάρχει πολιτική ή νομική διαδικασία "εκδίωξης" της Ελλάδας από το ευρώ, και η κυβέρνηση της Ελλάδας έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι δεν θέλει να βγει οικειοθελώς. Αυτό υποδηλώνει ότι μία έξοδος θα μπορούσε να υπάρξει αν η κατάσταση των τραπεζών γίνει τόσο κακή ώστε να μην υπάρχει εναλλακτική

2. Πόσο χειρότερα πρέπει να γίνουν τα πράγματα;

Όχι πολύ χειρότερα, για να είμαι ειλικρινής. Οι τράπεζες δεν έχουν ρευστότητα: δεν μπορούν να μετατρέψουν τα στοιχεία του ενεργητικού τους (αυτά είναι κυρίως δάνεια) στα μετρητά που οι πιστωτές τους (αυτοί είναι κυρίως καταθέτες) απαιτούν. Η μοναδική οντότητα που παρείχε αυτή τη ρευστότητα, δανείζοντας τις τράπεζες μετρητά εκτάκτου ανάγκης, ήταν η Ελληνική Κεντρική Τράπεζα. Αλλά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει παγώσει τον δανεισμό.

Το αποτέλεσμα αυτού ήταν το κλείσιμο των τραπεζών: δίνουν τα τελευταία τους μετρητά στους καταθέτες τους, σε ποσά που δεν ξεπερνούν τα 60 ευρώ την ημέρα. Σταμάτησαν να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές μεταφορές ευρώ στο εξωτερικό.

Στην πράξη, η Ελλάδα έχει ήδη το ένα πόδι εκτός ευρωζώνης: οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές στη χώρα προτιμούν πλέον τα μετρητά. Ένα ευρώ σε μία ελληνική τράπεζα δεν είναι το ίδιο με ένα ευρώ σε μετρητά ή ένα ευρώ σε έναν λογαριασμό γερμανικής τράπεζας. Στην πράξη, οι Έλληνες πιστεύουν ότι το νόμισμα στους λογαριασμούς τους δεν είναι ευρώ.

3. Τι είναι εκείνο που θα έσπρωχνε την κατάσταση εκτός ορίων;

Η ΕΚΤ. Η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να διακόψει τη γραμμή ζωής εκτάκτου ανάγκης. Ήδη έχει δείξει ότι δεν νιώθει άνετα με τον κίνδυνο που ενέχεται στον δανεισμό των ελληνικών τραπεζών. Ένα μεγάλο μέρος του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών που είναι δεσμευμένο ως ενέχυρο για τα δάνεια εκτάκτου ανάγκης που λάμβαναν οι ελληνικές τράπεζες, είναι συνδεδεμένο με κρατικές εγγυήσεις.

Αν διακοπεί η γραμμή ζωής, οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να επιστρέψουν πίσω τα χρήματα του δανεισμού εκτάκτου ανάγκης. Δεν μπορούν να το κάνουν, και θα καταρρεύσουν.

4. Τι γίνεται μετά;

Το τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί να ξεκινήσει από την αρχή, ακόμη και μόνο για να διασφαλίσει το εμπόριο βασικών αγαθών και υπηρεσιών. Θα πρέπει να γίνει μία γιγαντιαία διάλυση των συστημικών τραπεζών. Η κατάσχεση των ενεχύρων από την κεντρική τράπεζα θα "στραγγίξει" το ενεργητικό των τραπεζών και τα εναπομείναντα στοιχεία του ενεργητικού θα χάσουν, πιθανότατα, πολλή από την αξία τους. Θυμηθείτε, το ενεργητικό των τραπεζών αποτελείται κυρίως από δάνεια στους Έλληνες.

Κατά τη διαδικασία αυτής της διάλυσης, οι τράπεζες (όποιες επιλεχθεί να διασωθούν) θα χρειαστεί να ανακεφαλοποιηθούν. 

Το κεφάλαιο μίας τράπεζας είναι το ενεργητικό της μείον το παθητικό (οι υποχρεώσεις) της, και υπάρχουν ουσιαστικά δύο τρόποι για την αύξηση κεφαλαίου: προσθήκες στο ενεργητικό ή αφαιρέσεις από το παθητικό.

5. Μπορεί αυτό να γίνει σε ευρώ;

Ναι, αλλά θα απαιτούνταν τουλάχιστον η βοήθεια της ΕΚΤ. Αυτή είναι η μοναδική οντότητα που μπορεί να παράσχει ρευστότητα υπό τη μορφή των ευρώ που χρειάζονται για να αντιμετωπιστούν οι φοβισμένοι καταθέτες – θα έπρεπε να ξεκινήσει ξανά τη γραμμή ζωής και να δανείσει ευρώ έναντι ενεχύρων στις νεοιδρυθείσες τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τις εκροές καταθέσεων. Μόνο η ελληνική κυβέρνηση είναι σε θέση να προσθέσει στοιχεία στο ενεργητικό των τραπεζών. Επειδή δεν έχει διαθέσιμα ευρώ, θα χρειαστεί τη βοήθεια από τους δανειστές της στην ευρωζώνη. Αυτό απαιτεί συμφωνία. Εναλακτικά, οι τράπεζες μπορούν να μειώσουν τα στοιχεία του παθητικού τους. Ο μόνος τρόπος είναι με "κούρεμα" των καταθέσεων. Η άλλη επιλογή είναι το Grexit.

6. Πώς θα μοιάζει κάτι τέτοιο;

Αν η κυβέρνηση υιοθετήσει ένα νέο νόμισμα -τη δραχμή- μπορεί να το χρησιμοποιήσει για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Θα μπορούσε να τυπώσει δραχμές και να τις χρησιμοποιήσει για να αγοράσει μετοχές στις νέες τράπεζες. Οι τράπεζες θα έχουν έτσι, φρέσκα στοιχεία στο ενεργητικό τους: μετρητά σε δραχμές. Η Τράπεζα της Ελλάδας θα μπορεί να παρέχει ρευστότητα σε δραχμές: θα μπορεί να δανείσει όσες δραχμές θέλει στις νέες τράπεζες.

7. Ποια είναι η παγίδα;

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα γυρίσει στη δραχμή. Επομένως, οι καταθέτες που είχαν, για παράδειγμα 10 χιλιάδες ευρώ στον λογαριασμό τους, τώρα θα έχουν 10 χιλιάδες δραχμές. Δεν πρόκειται για "κούρεμα", αλλά σαφώς μία δραχμή θα αξίζει λιγότερα από ένα ευρώ.

8. Πώς θα επηρεάσει την υπόλοιπη Ευρωζώνη ένα Grexit; 

Είναι πολύ δύσκολο να πούμε. Η Ελλάδα χρωστά πολλά ευρώ στους πιστωτές της στην Ευρωζώνη: 184 δισεκατομμύρια στο σύνολο. Η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει έναντι αυτών των υποχρεώσεων και θα χρειαστεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωσή τους. Η Ελλάδα χρωστά επίσης 34 δισεκατομμύρια ευρώ σε ιδιώτες επενδυτές. Θα επιχειρήσει να αναδιαρθρώσει και αυτό το χρέος. Όλο αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύπλοκο. Αυτές οι υποχρεώσεις είναι στο αγγλικό δίκαιο και θα αποτελέσουν προϊόν διεκδίκησης σε διεθνή δικαστήρια.

9. Πώς θα επηρεαστει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;

Αν καταρρεύσουν οι ελληνικές τράπεζες αυτό σημαίνει ότι το Ευρωσύστημα χάνει 39 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτά έχουν όμως αξιόπιστα ενέχυρα, άρα το ευρωσύστημα θα είναι ΟΚ. Αντίθετα, τα 89 δισεκατομμύρια ευρώ του ELA έχουν δοθεί βάσει άλλων κανόνων, με τον κίνδυνο χρεοκοπίας να βαραίνει την Τράπεζα της Ελλάδας. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις οφειλές της ΤτΕ προς την ΕΚΤ βάσει του Target-2.

Τελικά όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο φιλικό θα είναι το διαζύγιο.

πηγή : pathfinder.gr