Σειρά νομοτεχνικών βελτιώσεων για την προστασία της πρώτης κατοικίας κατέθεσε -την τελευταία στιγμή- στο πολυνομοσχέδιο ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης κατά τη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης στη Βουλή.
Με την ισχύουσα διάταξη και όχι με το νέο πλαίσιο που θα εφαρμοστεί από 1ης Ιανουαρίου του 2016, θα εξεταστούν οι εκκρεμείς υποθέσεις και οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί ή θα υποβληθούν από δανειολήπτες έως το τέλος του έτους στον υπάρχον Νόμο Κατσέλη.
Αυτή είναι μια από τις συνολικά 11 νομοτεχνικές βελτιώσεις του άρθρου 15 που αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας από τον πλειστηριασμό και το οποίο περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο που πρόκειται να ψηφιστεί από τη Βουλή σήμερα.
Μια ακόμη αλλαγή είναι ότι η αξία του ακινήτου δεν θα καθορίζεται από ανεξάρτητους εκτιμητές αλλά με βάση οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος.
Πιο συγκεκριμένα, με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος θα ορίζεται όχι μόνο η διαδικασία και τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη, αλλά θα προσδιορίζεται και το ποσό το οποίο θα λάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστική εκτέλεσης, καθώς και τον προσδιορισμό της ενδεχόμενης ζημίας των πιστωτών.
Μεταξύ των αλλαγών είναι οι εξής:
1. Στο αέρα βρίσκεται η συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου στο σχέδιο διευθέτησης των οφειλών των ευπαθών ομάδων. Η διάταξη με τον τρόπο που αλλάζει αναφέρει ότι «η συγκεκριμένη συνεισφορά δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τα τρία έτη», και ορίζει πως «μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2016 το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να προβεί σε μερική κάλυψη της διαφοράς μεταξύ του ποσού που καταβάλλει ο οφειλέτης δεν αποσαφηνίζεται τι θα συμβεί το 2017 και το 2018».
Αντιθέτως, διαγράφεται η παράγραφος που συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό νομοσχέδιο η οποία προέβλεπε ότι «σε περίπτωση που οι πραγματοποιηθείσες καταβολές του οφειλέτη στους πιστωτές από 1.1.2017 και μέχρι το τέλος της συνεισφοράς του Ελληνικού Δημοσίου υπολείπονται αυτών που ορίστηκαν με την απόφαση του δικαστηρίου, το υπολειπόμενο ποσό εξοφλείται από το Ελληνικό Δημόσιο».
2. Η δόση που θα πρέπει να καταβάλει ο οφειλέτης θα προσδιοριστεί στο μέγιστο της ικανότητας αποπληρωμής.
3. Ο οφειλέτης πρέπει να καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεση τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή δεν θα εισπράξουν χαμηλότερο τίμημα από την εμπορική αξία, εκτός και αν συναινέσουν σε χαμηλότερο ποσό.
4. Ο οφειλέτης πρέπει να είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
5. Οι οφειλέτες που ανήκουν στην ευπαθή ομάδα, πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για την μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών. Επίσης υποχρεούνται να καταβάλουν το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς.
Ειδικότερα σύμφωνα με την αλλαγή που κατέθεσε ο κ. Σταθάκης:
Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2018, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στο πρόσωπο του οφειλέτη πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις α) το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του, β) το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα υπολείπεται ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, όπως αυτές προσδιορίζονται στην παρ. 3 του άρθρου 5 του παρόντος, γ) η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις εκατόν είκοσι χιλιάδες ευρώ (120.000 €) για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000 €) για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €) ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα, δ) είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, όπου αυτός εφαρμόζεται και ε) βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών όπως αυτές ορίζονται στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών της προηγούμενης παραγράφου, διασφαλίζεται, ότι οι πιστωτές δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεση τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, με τον ακόλουθο τρόπο.
Ο οφειλέτης δύναται, να υποβάλει αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για την μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών του παρόντος άρθρου, το οποίο ορίζει η δικαστική απόφαση. Ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς. Η συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου στο παραπάνω σχέδιο διευθέτησης οφειλών δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τα τρία έτη, και καταβάλλεται στους πιστωτές, υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης παραμένει συνεπής στην καταβολή της ελάχιστης συνεισφοράς.
Με απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών η οποία θα εκδοθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2015, καθορίζονται τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους της συνεισφοράς του Δημοσίου, της ελάχιστης συνεισφοράς του οφειλέτη καθώς και οι ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας.
Μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2016 το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να προβεί σε μερική κάλυψη της διαφοράς μεταξύ του ποσού που καταβάλλει ο οφειλέτης, που πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις και του ποσού που ορίζεται στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών. Στην περίπτωση αυτή το σχέδιο διευθέτησης οφειλών θεωρείται ότι εξυπηρετείται και οποιοδήποτε μη καταβληθέν ποσό κεφαλαιοποιείται στο υπολειπόμενο ποσό του σχεδίου διευθέτησης οφειλών.
Αντιθέτως διαγράφεται η παράγραφος που συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό νομοσχέδιο η οποία προέβλεπε ότι «σε περίπτωση που οι πραγματοποιηθείσες καταβολές του οφειλέτη στους πιστωτές από 1.1.2017 και μέχρι το τέλος της συνεισφοράς του Ελληνικού Δημοσίου υπολείπονται αυτών που ορίστηκαν με την απόφαση του δικαστηρίου, το υπολειπόμενο ποσό εξοφλείται από το Ελληνικό Δημόσιο».
Σύμφωνα με ακόμα μία αλλαγή, ο οφειλέτης πρέπει να είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.