Με στόχο έναν ακόμη «έντιμο και γρήγορο συμβιβασμό» και με πυξίδα, πάντοτε, το ταχύτερο δυνατό κλείσιμο της αξιολόγησης, η κυβέρνηση προχωρά από σήμερα προς το μεγάλο πολιτικό σταυροδρόμι του ασφαλιστικού.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Μαξίμου έχει ορίζοντα την 8η Φεβρουαρίου καθώς τότε, σύμφωνα με τις πληροφορίες, αναμένεται η τελική απάντηση των θεσμών στο σχέδιο Κατρούγκαλου για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, ενώ η «γραμμή» που έχει δώσει ο Αλέξης Τσίπρας δεν περιλαμβάνει μετωπική ρήξη αλλά ούτε και άτακτη υπαναχώρηση.
Στόχος του πρωθυπουργού είναι να κλείσει το συντομότερο και με τις λιγότερες, κοινωνικές και πολιτικές απώλειες, το πιο επώδυνο κομμάτι του τρίτου Μνημονίου έτσι ώστε να ανοίξει η ευθεία της πολιτικής και οικονομικής ανάταξης – δηλαδή :
- η συζήτηση για τη μείωση του χρέους,
- η συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και
- η αναπτυξιακή απόδοση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Η «κόκκινη γραμμή» στις συντάξεις
Κόκκινη γραμμή πριν από αυτό το τρίπτυχο παραμένει η προστασία των κύριων συντάξεων, με τα κυβερνητικά σενάρια να έχουν ήδη ενσωματώσει «αντισταθμιστική» μείωση των επικουρικών σε ποσοστό 15% έως 20% – επίπεδα, στα οποία αναφέρθηκε και δημοσίως ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης.
Κυβερνητικές πηγές σύμφωνα με το ρεπορτάζ του tvxs.gr, θεωρούν ότι μια τέτοια μείωση, και μάλιστα στοχευμένη και όχι οριζόντια, είναι διαχειρίσιμη τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο και μπορεί να αποτελέσει το σημείο σύγκλισης για τον νέο συμβιβασμό με τους δανειστές.
Το εάν, ωστόσο, είναι ρεαλιστικό αυτό το σενάριο, και δη χωρίς νέα ρήξη με τους πιστωτές, εξαρτάται από τρεις κομβικούς παράγοντες:
- Την στάση του ΔΝΤ στο θέμα της μείωσης ή όχι των κύριων συντάξεων,
- τον – συνήθως – υπόγειο ρόλο του Σόιμπλε και των δορυφόρων του,
- και τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις συμπεριαμβανομένης και της εκλογής αρχηγού στη ΝΔ.
Η στάση του ΔΝΤ
Η ανησυχία κυβερνητικών στελεχών που βρίσκονται κοντά στην διαπραγμάτευση είναι ότι, σε αντίθεση με την Κομισιόν, το ΔΝΤ μπορεί να επιμείνει μέχρι τέλους στο δογματικό αίτημα για μείωση των κύριων συντάξεων – ένα αίτημα, το οποίο το Ταμείο εδράζει παγίως σε ιδεολογική βάση.
Η επίσημη απάντηση του «κουαρτέτου» μπορεί να εκκρεμεί έως τις δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ωστόσο ήδη τα μηνύματα είναι εύγλωττα: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμηνύει καθαρά, με πιο πρόσφατη την τελευταία τοποθέτηση του αντιπροέδρου της Βάλντις Ντομπρόφσκις, ότι η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών προκειμένου να μην μειωθούν οι κύριες συντάξεις είναι συζητήσιμη. Αντιθέτως, η πλευρά του ΔΝΤ έχει καταστήσει μέσω όλων των διαύλων σαφές πως είναι αρνητική σε μια τέτοια προοπτική διότι θεωρεί πως η αύξηση των εισφορών πλήττει την ανταγωνιστικότητα και είναι δομικά αντιπαραγωγική.
Ο ρόλος του Σόιμπλε
Ο «σκληρός» Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η φράξια των ανατολικοευρωπαίων και κεντροευρωπαίων δορυφόρων του ακολουθεί τους τελευταίους μήνες, όπως λένε χαρακτηριστικά κυβερνητικοί παράγοντες, τακτική «run and gun»: Σιωπά δημοσίως για ένα ικανό διάστημα και, στην συγκυρία που εκείνος κρίνει, εξαπολύει τις συνήθεις χειροβομβίδες – με ενδεικτικά και τα τελευταία, χθεσινά πυρά κατά της Ελλάδας για το προσφυγικό.
Στο πλαίσιο αυτής της τακτικής, και με παγιωμένη στο Μαξίμου την εκτίμηση πως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν έχει εγκαταλείψει τα σχέδια του Grexit, στην κυβέρνηση απλώς περιμένουν το επόμενο καίριο, υπόγειο ή μη, χτύπημα Σόιμπλε. Και δεν αποκλείουν να υπάρξει μέτωπο Σόιμπλε και ΔΝΤ στις σκληρές απαιτήσεις για το ασφαλιστικό – πόσο μάλλον, εάν στην πορεία της διαπραγμάτευσης τεθεί ως διακύβευμα και η αποχώρηση ή μη του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα, όπως ήδη έχει αφήσει να εννοηθεί και ο Πολ Τόμσεν.
Οι εγχώριες πολιτικές εξελίξεις
Η διαπραγματευτική ισχύς της κυβέρνησης, όμως, στον δύσκολο Γενάρη του ασφαλιστικού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και με τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις.
Η αντοχή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των 153 είναι ο πρώτος κομβικός παράγοντας σ’ αυτό το πεδίο. Γραμμή του Μαξίμου εδώ παραμένει η υπενθύμιση της «ιστορικής ευθύνης για την επιβίωση της κυβέρνησης», ενώ ταυτοχρόνως οι διαρροές περί πιθανού ανασχηματισμού μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης παίζουν τον δικό τους ρόλο στην τακτική επιχείρηση συσπείρωσης.
Ο δεύτερος μεγάλος καταλύτης στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του tvxs.gr, είναι η εκλογή του νέου αρχηγού της ΝΔ στις 10 Ιανουαρίου. Σταθερή θέση της κυβέρνησης είναι πως δεν έχει «προτιμώμενο» υποψήφιο και πως αμφότεροι οι επίδοξοι πρόεδροι της ΝΔ είναι εκπρόσωποι του παλιού συστήματος.
Μεταξύ κυβερνητικών στελεχών, ωστόσο, δεν είναι κρυφή εκτίμηση πως μια ενδεχόμενη νίκη του Βαγγέλη Μεϊμαράκη στις 10 Ιανουαρίου ενισχύει ενδεχομένως τις πιθανότητες έστω και α λα καρτ συναινέσεων σε κρίσιμα θέματα. Στην εκτίμηση αυτή, δε, έχει τη δική της συμμετοχή – ορθώς ή μη – και η ανοιχτή στήριξη που παρέχει στον Βαγγέλη Μεϊμαράκη το καραμανλικό μπλοκ.
Αντιθέτως, μια επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θεωρείται από τους ίδιους κύκλους ότι θα περιορίσει τους διαύλους επικοινωνίας, τόσο λόγω της καθαρά πολωτικής στάσης που έχει ο ίδιος κρατήσει απέναντι στον Αλέξη Τσίπρα όσο και λόγω της φιλελεύθερης ιδεολογικής του ατζέντας.