Το νέο πειθαρχικό δίκαιο για το Δημόσιο που ψηφίστηκε πρόσφατα, στοχεύει στην αναμόρφωση των διαδικασιών και την αποδοτικότερη απονομή της πειθαρχικής δικαιοσύνης. Αν και η κυβέρνηση προβάλλει την ανάγκη για έναν πιο αυστηρό και εκσυγχρονισμένο μηχανισμό, το νομοσχέδιο προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις, κυρίως από την ΑΔΕΔΥ και άλλα συνδικαλιστικά όργανα.
Αυστηρές Ποινές και Διευρυμένα Πειθαρχικά Παράπτωμα
Από το νέο έτος, θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στην πειθαρχική διαδικασία για τους δημόσιους υπαλλήλους, με τα εξής κύρια σημεία:
Αξιολόγηση και Άρνηση Συμμετοχής: Η άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος θα θεωρείται πειθαρχικό παράπτωμα και θα τιμωρείται με πρόστιμο ίσο με τις αποδοχές δύο μηνών. Επιπλέον, αν κάποιος αρνείται την αξιολόγηση για δύο συνεχόμενες χρονιές, θα απολύεται οριστικά από την υπηρεσία.
Ποινές λόγω Ποινικών Διωξιών: Όταν υπάλληλος διώκεται ποινικά για κακούργημα, τίθεται σε αυτοδίκαιη αργία, κάτι που ισχύει πλέον για κάθε κακούργημα και όχι μόνο για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή της οικονομικής εκμετάλλευσης.
Επαναφορά μετά από Απόλυση: Αν υπάλληλος απολυθεί με την ποινή της οριστικής παύσης, η επανένταξή του στην υπηρεσία θα μπορεί να γίνει μετά από 10 χρόνια, αντί για 5 που ισχύει σήμερα.
Νέες Πειθαρχικές Ποινές: Προβλέπονται ποινές όπως η αφαίρεση μισθολογικών κλιμακίων (έως τέσσερα κλιμάκια) ή η απαγόρευση άσκησης καθήκοντος προϊσταμένου για χρονικό διάστημα από ένα έως πέντε έτη.
Πειθαρχική Συνδιαλλαγή: Μια Νέα Προσέγγιση
Για πρώτη φορά στο δημόσιο τομέα, εισάγεται η πειθαρχική συνδιαλλαγή, όπου ο ελεγχόμενος υπάλληλος μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να τύχει ευνοϊκότερης ποινής. Η συνδιαλλαγή αυτή θα μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις που δεν επισύρουν την ποινή της οριστικής παύσης και όταν δεν έχει προκληθεί οικονομική ζημιά, ή όταν η ζημιά έχει αποκατασταθεί πλήρως από τον υπάλληλο.
Κατάργηση Συλλογικών Πειθαρχικών Οργάνων: Ένα Σώμα με Δικαστές και Χωρίς Εργαζομένους
Από το 2026, καταργούνται τα συλλογικά πειθαρχικά όργανα, τα οποία θα αντικατασταθούν από το νέο Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα. Το νέο όργανο θα αποτελείται από 60 δικαστές και θα εξετάζει τις πειθαρχικές υποθέσεις σε τριμελή και πενταμελή σύνθεση, χωρίς τη συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων.
Η έλλειψη συμμετοχής των συνδικαλιστών από τα πειθαρχικά όργανα προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις, καθώς το νέο πλαίσιο προδιαγράφει αυστηρότερο έλεγχο και λιγότερη διαφάνεια.
Αντιδράσεις και Αντίκτυπος
Η ΑΔΕΔΥ και άλλοι συνδικαλιστικοί φορείς εκφράζουν την έντονη αντίθεσή τους στη μεταρρύθμιση, υποστηρίζοντας ότι οι αλλαγές πλήττουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και εντείνουν τις πιέσεις στους δημόσιους υπαλλήλους. Ιδιαίτερα αντιδρούν στη μεγαλύτερη αυστηρότητα στις ποινές και την κατάργηση των συλλογικών οργάνων, τα οποία θεωρούν θεσμό ελέγχου και συμμετοχής.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της θεωρεί ότι η νέα διαδικασία θα συμβάλλει στην εκσυγχρονισμένη λειτουργία του Δημοσίου, δίνοντας μια πιο αποτελεσματική και άμεση αντίδραση σε περιπτώσεις πειθαρχικών παραβάσεων. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και η μείωση των καθυστερήσεων στις πειθαρχικές διαδικασίες είναι τα κύρια σημεία υπεράσπισης της μεταρρύθμισης.
Με τη νέα πειθαρχική διάρθρωση, το Δημόσιο μετατοπίζεται σε ένα αυστηρότερο μοντέλο ελέγχου και αποδοτικότητας, ενώ η αντίδραση των εργαζομένων δείχνει πως η ισορροπία ανάμεσα σε αυστηρότητα και δικαιοσύνη παραμένει μια αμφιλεγόμενη ζώνη.