Ευκαιρία επαναπροσδιορισμού του πλαισίου των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπορεί να αποτελέσει η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θα γίνει στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο πρωθυπουργός, μπορεί να χαραχθεί ένα μονοπάτι επαναπροσέγγισης, καθιστώντας βέβαια σαφές πως η Ελλάδα δεν κάνει πίσω από τις κόκκινες γραμμές της.
Στην Αθήνα δεν έχουν αυταπάτες πως θα υπάρξει πλήρης αλλαγή της τουρκικής πολιτικής, ωστόσο επιλέγουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο. Μετά την «διπλωματία των σεισμών» έχει άλλωστε βελτιωθεί το κλίμα και αυτό φαίνεται από την εξαιρετικά περιορισμένη παραβατική δραστηριότητα από την τουρκική αεροπορία αλλά και από το ό,τι υπάρχει καλύτερη συνεργασία στο μεταναστευτικό.
«Αυτό το οποίο απομένει να διαπιστώσουμε στη συνάντηση στο Βίλνιους, είναι κατά πόσο η Τουρκία πραγματικά θέλει να γυρίσουμε σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη. Άλλωστε υπάρχει και μία θετική ατζέντα -όπως η ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της επιχειρηματικότητας, του τουρισμού, των ναυτιλιακών υποθέσεων, του περιβάλλοντος κ.α.- που μπορεί να φέρει πιο κοντά τις δύο χώρες.
Μάλιστα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως επαφές μεταξύ των δύο χωρών θα υπάρξουν όχι μόνο σε επίπεδο ηγετών αλλά και μεταξύ των υπουργών. Οι επαφές αυτές δεν θα είναι μόνο σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας (που θα συνοδεύσουν τον πρωθυπουργό στο Βίλνιους) αλλά θα επεκταθούν και σε επίπεδο των συναρμόδιων υπουργείων για την διαχείριση του προσφυγικού (είτε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είτε το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής).
Πάντως, η ελληνική πλευρά πηγαίνει με μία ξεκάθαρη θέση στη Λιθουανία για την συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο. Αυτό που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει είναι πως «για να μπορέσουμε να επιλύσουμε το ένα βασικό ζήτημα το οποίο αποτελεί την κύρια διαφορά μας με την Τουρκία, που δεν είναι άλλο από την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να επιλυθεί μόνο με σχέσεις καλής γειτονίας και με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο». Καθιστώντας σαφές πως «ζητήματα αποστρατικοποίησης των νησιών, ζητήματα κυριαρχίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων, είναι έξω από το πλαίσιο της συζήτησης με την Τουρκία».
Μεταναστευτικό: Δεν βγήκε λευκός καπνός στις Βρυξέλλες
Χωρίς να καταστεί εφικτή η υιοθέτηση κοινών συμπερασμάτων στο μεταναστευτικό ολοκληρώθηκε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, καθώς Ουγγαρία και Πολωνία δεν απέσυραν τις εντάσεις τους.
Από τις Βρυξέλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε μεταξύ άλλων πως «πολύ μεγάλη σημασία αποδίδω στην ανάγκη να τσακίσουμε τα δίκτυα των διακινητών, έτσι ώστε ευάλωτοι μετανάστες και πρόσφυγες να μην μπαίνουν καν σε βάρκες ή σε σαπιοκάραβα για να ξεκινούν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι». Παράλληλα, τόνισε πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια -σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο- πολλοί λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο, ακριβώς επειδή πολύ λιγότερες βάρκες ξεκίνησαν, γιατί ήξεραν ότι η πιθανότητα να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό ήταν εξαιρετικά μειωμένη. Υπογράμμισε ακόμα πως πρέπει να συνεργαστούμε με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και «να βρούμε τρόπους ώστε οι διακινητές να αποθαρρύνονται από το να βάζουν αυτούς τους ανθρώπους στις βάρκες, να μην ξεκινάει καν το ταξίδι. Ή αν ξεκινήσει, να εντοπίζονται αυτές οι βάρκες και αυτά τα σαπιοκάραβα πολύ κοντά στις ακτές της Λιβύης, ώστε να μπορούν με ασφάλεια να επιστρέψουν εκεί».
Όσον αφορά στην Τουρκία, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε πως πρέπει να είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Και υπενθύμισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαθέσει πολλά δισεκατομμύρια για να στηρίξει την Τουρκία και ενδεχομένως να διαθέσει και άλλα, καθώς στην αναθεώρηση του πολυετούς προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να υπάρχει πρόσθετη πρόβλεψη.