Του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Σίγουρα το μείγμα είναι εκρηκτικό. Δολοφονίες κρατουμένων, επιθέσεις εις βάρος σωφρονιστικών υπαλλήλων, ναρκωτικά, ξυλοδαρμοί κρατουμένων. Μια ζοφερή κατάσταση που φέρνει όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα την κατάσταση στις φυλακές στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.
Οι ίδιοι οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι ζουν κάθε μέρα τον χώρο των φυλακών και ξέρουν καλύτερα από όλους πως τα προβλήματα λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος με όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό είναι εξελίξεις που απλώς περίμεναν ότι θα συμβούν και δεν είναι «είδηση». Όπως μου είπε ο κ .Σπύρος Καρακίτσος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος , «εσείς οι δημοσιογράφοι αλλά και η κοινωνία αντιλαμβάνεται, βλέπει και μαθαίνει κάποια από αυτά τα περιστατικά. Την κορυφή των γεγονότων. Τα τελευταία χρόνια, όποια πολιτική εφαρμόζεται για τις φυλακές έχει αποτύχει παταγωδώς. Όλοι ξέρουν, ελάχιστοι μιλάνε, ακόμη πιο λίγοι παραδέχονται την κατάσταση που επικρατεί, με τις δολοφονίες, τους ξυλοδαρμούς, τα ναρκωτικά, την διαφθορά μέσα στις φυλακές και τα τόσα άλλα προβλήματα».
Κι ενώ βρισκόμαστε στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου ο κ. Καρακίτσος διαπιστώνει «πως το μεγάλο αυτό ζήτημα δεν φαίνεται να ενδιαφέρει κανέναν σε επίπεδο προεκλογικού λόγου. Σε ελάχιστα προεκλογικά προγράμματα θα δει κάποιος προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει στις φυλακές, τι πρέπει αν γίνει με την εγκληματικότητα και την παραβατικότητα. Δεν είναι κάτι ξεχωριστό αυτά πρέπει να τα εξετάζουμε και να τα αντιμετωπίζουμε μαζί. Πολλοί έχουν δώσει βάρος στον νέο ποινικό κώδικα. Έχει ψηφιστεί και σύντομα θα αρχίσει να εφαρμόζεται. Εμείς κρατάμε πολλές επιφυλάξεις, κυρίως για το τι θα γίνει με τις νέες ποινές. Υπάρχει το ενδεχόμενο, μικρό μεν αλλά υπάρχει, να συσσωρευθούν κρατούμενοι μέσα στις φυλακές».
Αν θα ήθελε να κρίνει κανείς το επίπεδο του πολιτισμού μιας κοινωνίας μπορεί να πει πολλά. Αυτό το επίπεδο κρίνεται από τον τρόπο που η κοινωνία φέρεται στα παιδιά της. Από τον τρόπο που φέρεται στους ηλικιωμένους. Στα ζώα. Σίγουρα κρίνεται, όμως, και από τις φυλακές της. Γενικότερα το σωφρονιστικό της σύστημα. Κάποια στιγμή επιτέλους πρέπει να μπει στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου η κατάσταση των φυλακών. Και οφείλουμε αυτόν τον διάλογο να τον κάνουμε με ένα αξίωμα στην σκέψη μας. Ο κόσμος των φυλακών δε είναι ένας άλλος κόσμος, όπως μπορεί λανθασμένα να πιστεύουμε. Είναι ένας κόσμος που φυσικά εφάπτεται του κοινωνικού συνόλου, μέσα από τον σωφρονισμό αλλά και την διαδικασία επανένταξης. Και στις κινηματογραφικές συνθήκες των ελληνικών φυλακών φυσικά και δεν μιλάμε για σωφρονισμό, αλλά και με αυτές τις συνθήκες κανείς δεν επιστρέφει στην κοινωνία, όπως η κοινωνία θα ήθελε.
«Απαγορεύεται να μιλάμε για επανένταξη» τονίζει ο κ. Καρακίτσος. «Εδώ δεν διασφαλίζεται η ανθρώπινη ζωή, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια στις ελληνικές φυλακές. Δεν μπορούμε να συγκριθούμε με τις φυλακές ενός σύγχρονου δυτικού ευρωπαϊκού κράτους. Μιλάμε για φυλακές τύπου Κολομβίας». Να μείνω σε ένα στοιχείο πολύ σημαντικό αν όχι καθοριστικό. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η αντιστοιχία σωφρονιστικών υπαλλήλων και κρατουμένων είναι ένας ανά πέντε έξι. «Στην χώρα μας αυτή η αναλογία είναι ένας δύο φύλακες για μία ολόκληρη πτέρυγα που μπορεί να αριθμεί πάνω από 350-400 κρατούμενους» ξεκαθαρίζει ο κ. Καρακίτσος.
Και το αρμόδιο Υπουργείο πριν λίγο καιρό, αντί να κινητοποιηθεί και να δει τι θα κάνει για να σταματήσει επιτέλους αυτή η ανεξέλεγκτη φρικιαστική κατάσταση ενοχλήθηκε έντονα από την δημοσιοποίηση ενός συνταρακτικού ντοκουμέντου. Φταίνε πάλι οι δημοσιογράφοι από αποκαλύπτουν. Και φυσικά όχι το υπουργείο που είναι υπεύθυνο για την ασφάλεια των κρατουμένων και των φυλακών. Μια ασφάλεια η οποία σε τελευταία ανάλυση συνδέεται άρρηκτα με ότι θέλουμε να ορίζουμε και να εννοούμε ως κράτος δικαίου.